H παρακέντηση με βελόνη (FNA ή Fine needle aspiration) είναι μια εξέταση που συνιστάται σε περιπτώσεις που ο κλινικός ιατρός θέλει να διερευνήσει την πιθανή κακοήθεια μιας βλάβης.
Με την βοήθεια των υπερήχων δίνεται η δυνατότητα της κατευθυνόμενης παρακέντησης στα ύποπτα σημεία.
H ευαισθησία της είναι περίπου 83% και η ειδικότητά της περίπου 92%.
Η βελόνα της μεθόδου είναι μικρού διαμετρήματος (23-21 Gauge=0,6-0,8 mm) και χρησιμοποιείται για τη λήψη υλικού από συμπαγή όργανα, όπως για παράδειγμα, ο θυρεοειδής και ο μαστός. Η σύριγγα που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία αρνητικής πίεσης είναι μια κοινή σύριγγα των 20 ml.
Η βελόνα ουσιαστικά φέρνει σε επαφή το εσωτερικό του οργανισμού με το εξωτερικό περιβάλλον και τα κύτταρα του ύποπτου ογκιδίου αναγκάζονται να κινηθούν προς τα έξω και μέσα στη βελόνα, υπακούοντας στη διαφορά πίεσης μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος.
Η FNA επιλέγεται γιατί:
- Έχει χαμηλό κόστος.
- Είναι ελάχιστα τραυματική ως επεμβατική τεχνική.
- Παρέχει γρήγορο και ακριβές αποτέλεσμα.
- Βοηθά στον προεγχειρητικό σχεδιασμό της θεραπείας.
- Μπορούν να εκτελεστούν ανοσοκυτταροχημικοί ή μοριακοί δείκτες.
- Μπορούν να αναγνωριστούν και να χαρακτηριστούν οι αλλοιώσεις.
- Δεν προκαλεί αντίστοιχη καρκινική διασπορά, λόγω της μικρής διατομής της χρησιμοποιούμενης βελόνας.
- Αποφεύγεται η ανοιχτή βιοψία σε μη νεοπλασματικές αλλοιώσεις.
- Προσφέρει ακριβή και γρήγορη εκτίμηση της υποτροπής σε τοπικά αναπτυσσόμενους καρκίνους.
Ως αντένδειξη της διενέργειας παρακέντησης διά λεπτής βελόνης, θεωρείται η σοβαρή διαταραχή των φυσιολογικών αιμοστατικών μηχανισμών, ειδικά σε όργανα που χαρακτηρίζονται από μεγάλη αγγειοβρίθεια.
Μια ακόμα αντένδειξη της FNA αποτελεί η έλλειψη συνεργασίας από τον ασθενή.
Οι επιπλοκές που μπορεί να παρατηρηθούν κατά τη διενέργεια μιας FNA είναι πολύ σπάνιες και περιλαμβάνουν το σχηματισμό αιματώματος, την τρώση κάποιου αγγείου ή νεύρου της παρακεντούμενης περιοχής.
Η επιτυχία της εξαρτάται από την εμπειρία του κυτταρολόγου και του παραιατρικού προσωπικού, το είδος και τον αριθμό των βοηθητικών εξετάσεων που μπορεί να τη συνοδεύουν καθώς επίσης και από τη φύση της υπό εξέταση διόγκωσης.
Πηγές
Engzell U, Esposti PL, Rubio C, et al: Inves tigation on tumour spread in connection with aspiration biopsy. Acta Radiol Ther Phys Biol 1971 Aug; 104: 38598
Νasυti JF Gυpta PK, Baloch ZW Diagnostic νalυe and costeffectiveness of οnsite evaluation of fineneedle aspiration speci mens: review of 5,688 cases. Diagn Cytopa thol 2002; 27:14
