Εκατομμύρια γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας σε όλο τον κόσμο πάσχουν από σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, το οποίο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εκδηλώσεως πολλών προβλημάτων υγείας και να πλήξει τη γονιμότητά τους.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) υπολογίζει ότι προσβάλλει τουλάχιστον 116 εκατομμύρια γυναίκες, οι οποίες παρουσιάζουν εξαιτίας του διαταραχές της έμμηνης ρύσης, των ορμονικών επιπέδων και του σωματικού βάρους.
Οι περισσότερες ασθενείς το εκδηλώνουν στην εφηβεία σε ηλικία 13 έως 18 ετών, αλλά σχεδόν ένα στα τέσσερα κρούσματα εμφανίζονται νωρίτερα (11-12 ετών) ή αργότερα.
Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών δεν πρέπει να συγχέεται με τις πολυκυστικής μορφολογίας ωοθήκες.
«Το 25-30% των γυναικών μαθαίνουν ότι έχουν μορφολογία πολυκυστικών ωοθηκών (παρουσία άνω των 9 ωοθυλακίων ανά ωοθήκη στο γυναικολογικό υπερηχογράφημα)», λένε οι ειδικοί γιατροί. «Ωστόσο από αυτές τις γυναίκες μόνο οι μισές έχουν σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, γιατί μόνο αυτές πληρούν τα κριτήρια του Rotterdam».
Σύμφωνα με τα κριτήρια αυτά, για να διαγνωστεί μία γυναίκα με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών πρέπει να συνυπάρχουν τουλάχιστον δύο από τα τρία συμπτώματα που ακολουθούν:
1. Ασταθής εμμηνόρροια. Είναι το πιο συχνό χαρακτηριστικό σύμπτωμα. Για παράδειγμα, η γυναίκα μπορεί να έχει περίοδο κάθε 35 ή περισσότερες μέρες, σπανιότερα από οκτώ φορές τον χρόνο, να μην έχει καθόλου για τέσσερις μήνες ή περισσότερο, ή να έχει παρατεταμένη περίοδο με ελάχιστη ή με μεγάλη απώλεια αίματος. Η σπάνια έμμηνος ρύση ή η απουσία της σε ένα κορίτσι εφηβικής ηλικίας πρέπει πάντοτε να δημιουργεί υπόνοιες για ύπαρξη του συνδρόμου.
2. Υπερπαραγωγή ανδρογόνων. Τα ανδρογόνα είναι οι ορμόνες του ανδρικού φύλου, τις οποίες φυσιολογικά παράγουν σε μικρές ποσότητες και οι ωοθήκες. Στις γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών παρατηρείται υπερπαραγωγή ανδρογόνων, η οποία ευθύνεται για συμπτώματα όπως η αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο και στο σώμα, η αυξημένη λιπαρότητα και η ακμή των ενηλίκων, η σοβαρή εφηβική ακμή, καθώς και η αραίωση των μαλλιών και η ανδρικού τύπου αλωπεκία (τριχόπτωση). Τα επίπεδα των ανδρογόνων αξιολογούνται με απλή εξέταση αίματος.
3. Πολλές κύστεις στις ωοθήκες. Το υπερηχογράφημα κάτω κοιλίας μπορεί να δείξει ότι οι ωοθήκες είναι διογκωμένες και περιέχουν πολυάριθμες μικρές κύστεις με υγρό. Οι κύστεις έχουν δημιουργηθεί σε ωοθυλάκια, τα οποία θα έπρεπε να ωριμάσουν για να απελευθερώσουν το ωάριο που περιέχουν, αλλά αυτό δεν συνέβη.
Άλλες εκδηλώσεις που μπορεί να έχουν οι γυναίκες με το σύνδρομο είναι η αύξηση του σωματικού βάρους και η παχυσαρκία με συσσώρευση των περιττών κιλών συνήθως γύρω από την κοιλιά (αυτό παρατηρείται στις μισές περίπου ασθενείς), η μελανίζουσα ακάνθωση (σημεία πάχυνσης του δέρματος με σκούρο καφέ ή μαύρο χρώμα, κυρίως στον αυχένα, τα μπράτσα, κάτω από τους μαστούς ή στους μηρούς), ο πυελικός πόνος και η υπογονιμότητα (το σύνδρομο είναι η πιο συχνή αιτία γυναικείας υπογονιμότητας).
Ποια είναι η αιτία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών;
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι αποτέλεσμα τόσο γενετικής προδιάθεσης όσο και επίδρασης περιβαλλοντικών παραγόντων.
Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν ενδείξεις ότι υπάρχουν σημαντικές γενετικές διαταραχές στην έκκριση των ανδρογόνων ορμονών, ειδικά όσον αφορά την παραγωγή τεστοστερόνης, όπως και γενετικές διαταραχές στη δράση μιας άλλης ορμόνης, της ινσουλίνης.
Πολλές γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών παρουσιάζουν αντίσταση στην ινσουλίνη, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αντίσταση των ιστών να απαντήσουν στην ινσουλίνη, γεγονός που οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα και προδιαθέτει σε διαταραχή στην παραγωγή ανδρογόνων, και ειδικότερα της τεστοστερόνης.
Η γενετική προδιάθεση σε συνδυασμό με επίκτητους παράγοντες, όπως το βάρος σώματος και οι διατροφικές συνήθειες, έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικές ορμονικές διαταραχές, που με τη σειρά τους προκαλούν συμπτώματα σαν και αυτά που αναφέρθηκαν πιο πάνω.
Τι γιατρό πρέπει να δω και τι τεστ πρέπει να γίνουν;
Η πάθηση χρειάζεται ιδανικά παρακολούθηση από ειδικό Ενδοκρινολόγο, μια και πρόκειται ουσιαστικά για διαταραχή των ορμονών. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις θα χρειαστεί και η συμβουλή Γυναικολόγου ή Δερματολόγου, ανάλογα με τα συμπτώματα που θα εμφανιστούν.
Η διάγνωση γίνεται πλέον με διεθνώς αναγνωρισμένα κριτήρια και μετά τον αποκλεισμό άλλων, σπανιότερων αλλά και πιο σοβαρών ενδοκρινολογικών ασθενειών που μπορούν να προκαλέσουν τα ίδια συμπτώματα.
Ανάλογα με την ηλικία, τα συμπτώματα και το ιστορικό της ασθενούς, τα πιθανά τεστ περιλαμβάνουν:
•Εξετάσεις αίματος για μέτρηση ορμονών, σακχάρου και χοληστερίνης
•Τεστ κύησης αν δεν υπάρχει περίοδος για μεγάλο διάστημα
•Υπέρηχο πυέλου, έναν ακίνδυνο και χωρίς ακτινοβολία τρόπο να απεικονιστεί η μήτρα και οι ωοθήκες και να μετρηθούν τα ωοθυλάκια
Μπορεί να μείνει έγκυος μία γυναίκα με πολυκυστικές ωοθήκες ;
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι ένας συχνός παράγοντας υπογονιμότητας κυρίως εξαιτίας της διαταραχής της ωορηξίας. Δηλαδή μία γυναίκα με αυτό το σύνδρομο δεν παράγει ώριμο ωοθυλάκιο κάθε μήνα, οπότε δεν είναι δυνατή και η σύλληψη. Το εμπόδιο αυτό όμως μπορεί να ξεπεραστεί με την κατάλληλη ιατρική παρακολούθηση και θεραπεία
Ποιες είναι οι επιπτώσεις του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών στην υγεία της γυναίκας;
Ακόμα και σε ελαφρά συμπτώματα. Οι γυναίκες με σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν και άλλα προβλήματα υγείας, όπως:
•Διαβήτη
•Ψηλή χοληστερίνη
•Καρδιολογικά προβλήματα, όπως στεφανιαία νόσο
•Άπνοια του ύπνου, μια πάθηση που προκαλεί διακοπές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας
Στις γυναίκες που έχουν μεγάλα διαστήματα χωρίς περίοδο είναι απαραίτητη η υπερηχογραφική εκτίμηση του ενδομητρίου, καθώς ο κίνδυνος ανάπτυξης κακοήθειας αυξάνεται, γι’ αυτό και συστήνεται προληπτική ορμονική θεραπεία σε αρχικά στάδια στις γυναίκες αυτές, κάτι που όχι μόνο σταθεροποιεί τον κύκλο τους, αλλά και απομακρύνει τον κίνδυνο κακοήθους μετάλλαξης του ενδομητρίου.
Πηγές
http://iatrica.gr/el/articles/3476-polukustikes-othekes-sumptomata-diagnose-kai-antimetopise
http://www.onmed.gr/ygeia/story/346052/syndromo-polykystikon-oothikon-poia-einai-ta-ypopta-symptomata
http://medlabgr.blogspot.com/2011/06/t_27.html
healthyliving.gr
http://iatrica.gr/el/articles/3476-polukustikes-othekes-sumptomata-diagnose-kai-antimetopise
