Ως υποφυσιακή ανεπάρκεια ορίζεται η ανεπάρκεια μίας ή περισσοτέρων ορμονών της υπόφυσης.
Η επίπτωση της είναι περίπου 40 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο πληθυσμού ανά έτος.
Αίτια
- Όγκοι υπόφυσης
- Ενδοκρανιακοί όγκοι
- Φλεγμονές από μικροργανισμούς, μύκητες και παράσιτα
- Διηθητικά νοσήματα
- Λεμφοκυτταρική υποφυσίτιδα
- Σαρκοείδωση
- Συστηματικά διηθητικά νοσήματα
- Απόστημα υπόφυσης
- Σύνδρομο Sheehan
- Υποφυσιακή αποπληξία
- Κενό τουρκικό εφίππιο
- Κακώσεις κεφαλής
- Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο- υπαραχνοειδής αιμορραγία
- Οπιοειδή – Δηλητήρια
Σημεία και συμπτώματα υποφυσιακής ανεπάρκειας
-Η ανεπάρκεια της φλοιοτρόπου ορμόνης (ACTH) μπορεί να οδηγήσει σε κόπωση, αδυναμία, ανορεξία, ναυτία, εμετούς, κοιλιακό άλγος, απώλεια βάρους, πυρετό, υπογλυκαιμία, υπόταση, αγγειακό collapsus, shock, μειωμένη τρίχωση μασχάλης κι εφηβαίου σε γυναίκες, απουσία αφυδάτωσης, απώλεια άλατος και μελάγχρωση.
-Η ανεπάρκεια της αυξητικής ορμόνης (GH) μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένο αίσθημα ευεξίας, διαταραχές ύπνου, μειωμένη μυϊκή μάζα, αυξημένη εναπόθεση λίπους, μειωμένη εφίδρωση, μειωμένη οστική πυκνότητα και αυξημένη συχνότητα αγγειακών συμβαμάτων.
-Η ανεπάρκεια της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) μπορεί να οδηγήσει σε κόπωση, αύξηση βάρους, δυσανεξία στο κρύο, ξηρό δέρμα, βραδυκαρδία, δυσκοιλιότητα, ψυχοκινητική επιβράδυνση.
-Η ανεπάρκεια της ωχρινοτρόπου (FSH) και ωοθυλακιοτρόπου (LH) ορμόνης μπορεί να οδηγήσει στους άνδρες σε στυτική δυσλειτουργία, υπογονιμότητα, μειωμένη μυϊκή μάζα, ενέργεια και οστική μάζα και στις γυναίκες σε ολιγο/αμηνόρροια, δυσπαρεύνια,υπογονιμότητα, μειωμένη οστική μάζα.
-Η ανεπάρκεια της αντιδιουρητικής ορμόνης (ADH) μπορεί να οδηγήσει σε πολυουρία, νυκτουρία, πολυδιψία.
-Η ανεπάρκεια της προλακτίνης (PRL) μπορεί να οδηγήσει αδυναμία θηλασμού.
Η υποφυσιακή ανεπάρκεια έχει ενοχοποιηθεί, ως ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου, για την αυξημένη θνητότητα των ασθενών κυρίως από αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και ιδιαίτερα στις γυναίκες ασθενείς.
Διάγνωση
Η διάγνωση της ανεπάρκειας μίας ή περισσότερων ορμονών της υπόφυσης, θα τεθεί με προσδιορισμό των επιπέδων τους στο αίμα.
Προσδιορίζονται:
- η φλοιοτρόπος ορμόνη (ACTH)
- η αυξητική ορμόνη (GH)
- η θυρεοειδοτρόπος ορμόνη (TSH)
- η ωχρινοτρόπος (FSH) ορμόνη και η ωοθυλακιοτρόπος (LH) ορμόνη
- η αντιδιουρητική ορμόνη (ADH)
- η προλακτίνη (PRL)
Eπίσης μπορεί να γίνουν και διεγερτικές δοκιμασίες (δοκιμασία υπογλυκαιμίας, γλυκαγόνης, LHRH, CRH, TRH).
Στον απεικονιστικό έλεγχο συνήθως συνιστάται η μαγνητική και αξονική τομογραφία υποθαλάμου-υπόφυσης.
