Ο Yπερθυρεοειδισμός είναι μια διαταραχή του θυρεοειδή κατά την οποία ο αδένας υπερλειτουργεί, δηλαδή εργάζεται περισσότερο σε σχέση με τις ανάγκες του οργανισμού.
Μορφολογικά, ο θυρεοειδής μπορεί να είναι φυσιολογικός ή διογκωμένος.
Ο υπερθυρεοειδισμός είναι μια πάθηση που δείχνει «προτίμηση» στις γυναίκες, ηλικίας 20-50 ετών, καθώς παρουσιάζεται σε δεκαπλάσια συχνότητα σε σύγκριση με τους άνδρες.
Συμπτώματα
Στον υπερθυρεοειδισμό συνήθως αυξάνεται το μέγεθος και διαφοροποιείται η υφή του αδένα.
Συχνά και για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να μην υπάρχει κανένα σύμπτωμα ή να προκαλούνται ελαφρά συμπτώματα, τα οποία τις περισσότερες φορές δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά. Όμως, στην τυπική του μορφή, ο υπερθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από συμπτώματα ιδιαίτερα έντονα και εμφανή, τόσο που ο γιατρός αντιλαμβάνεται ότι βρίσκεται μπροστά σε ασθενή που πάσχει από υπερθυρεοειδισμό βασιζόμενος μόνο στη συμπεριφορά του.
Οι ασθενείς παρουσιάζουν:
-Αδυνάτισμα που δεν δικαιολογείται από τη σωματική άσκηση ή το φαγητό.
-Ταχυπαλμία (αίσθημα προκάρδιων παλμών με ταχυκαρδία) και άλλες ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού.
-Ιδρώτας, εξάψεις και δυσανεξία στη ζέστη.
-Νευρικότητα και συναισθηματική αστάθεια.
-Μυϊκή αδυναμία, κούραση, εύκολη κόπωση.
-Τρέμουλο.
-Εξόφθαλμος (τα μάτια βγαίνουν προς τα έξω, προεξέχουν).
-Διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα (βρογχοκήλη).
-Στους άνδρες πρόωρη εκσπερμάτιση και στυτική δυσλειτουργία. Ο υπερθυρεοειδισμός έχει επιπλέον ενοχοποιηθεί για ολιγοσπερμία, στειρότητα και μη φυσιολογική μορφολογία σπέρματος, ακόμη και για γυναικομαστία.
Αιτίες και Μορφές Υπερθυρεοειδισμού
Ο υπερθυρεοειδισμός δεν οφείλεται πάντα στην ίδια αιτία.
Πολλές ασθένειες προκαλούν υπερθυρεοειδισμό, όπως επίσης και διάφορα φάρμακα.
Οι κυριότερες μορφές Υπερθυρεοειδισμού είναι οι παρακάτω:
-Νόσος Graves
H νόσος Graves οφείλεται σε αυτοάνοση διαταραχή. Αποτελεί την αιτία για το 70% των περιπτώσεων υπερθυρεοειδισμού και οδηγεί συχνά σε διόγκωση του θυρεοειδή αδένα, σε διόγκωση των οφθαλμικών μυών και των άλλων ιστών γύρω από τα μάτια , προκαλώντας εξόφθαλμο η και διπλωπία.
-Πολυοζώδης Τοξική βρογχοκήλη
Είναι η δεύτερη κυριότερη μορφή υπερθυρεοειδισμού, κατά την οποία, στο θυρεοειδή αναπτύσσεται ένας ή περισσότεροι όζοι (ογκίδια), που έχουν ως αποτέλεσμα να παράγουν τις θυρεοειδικές ορμόνες με μεγαλύτερη από το κανονικό ποσότητα.
Εάν η βρογχοκήλη είναι αρκετά μεγάλη, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν πιεστικά φαινόμενα στον λαιμό όπως δυσκολία στην ανάσα, δυσκολία στην κατάποση τροφής και αίσθημα πνιγμού. Αυτά εμφανίζονται, ειδικά, όταν η βρογχοκήλη μεγαλώνει προς τα κάτω στον θώρακα. Τέλος, όταν είναι αρκετά μεγάλη φαίνεται και με γυμνό μάτι.
Η διάγνωση της πάθησης γίνεται πιο συχνά στους ασθενείς πέρα από την ηλικία 50, όπου η διαταραχή αυτή έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να έχει επιπτώσεις και στον καρδιακό.
-Τοξικό Αδένωμα
Το τοξικό αδένωμα στο θυρεοειδή ονομάζεται και νόσος του Plummer και εμφανίζεται υπό μορφή ενός μονήρους όζου στο θυρεοειδή αδένα που μπορεί επίσης να παράγει περισσότερη ορμόνη, από ότι το ανθρώπινο σώμα απαιτεί, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται υπερθυρεοειδισμός.
-Υποξεία θυρεοειδίτιδα
Η υποξεία θυρεοειδίτιδα De Quervain χαρακτηρίζεται από αιφνίδια καταστροφή των θυρεοειδικών κυττάρων συνήθως από ιογενή δραστηριότητα, γεγονός που οδηγεί σε επώδυνη διόγκωση του θυρεοειδή αδένα, αλλά και σε απελευθέρωση στο αίμα μεγάλων ποσοτήτων θυρεοειδικών ορμονών. Ευτυχώς, η κατάσταση αυτή οδηγεί σε παροδικό υπερθυρεοειδισμό, που δεν απαιτεί ειδική αντιμετώπιση, καθώς υποχωρει σε διάστημα ολίγων εβδομάδων, ενώ συχνά ακολουθείται από περίοδο χαμηλής παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών πριν την οριστική αποκατάσταση της λειτουργίας του αδένα
–Θυρεοειδίτις μετά τον τοκετό
5% ως 10% των γυναικών μέσα σε λίγους μήνες μετά τον τοκετό είναι δυνατόν να εμφανίσουν έναν ήπιο υπερθυρεοειδισμό που συνήθως διαρκεί για 1-2 μήνες περίπου.
Η μορφή αυτή συχνά ακολουθείται από μετάπτωση σε υποθυρεοειδισμό, αλλά οι περισσότερες γυναίκες θα ανακτήσουν τελικά την κανονική λειτουργία του θυρεοειδή . Σε μερικές περιπτώσεις, όμως είναι δυνατόν ο θυρεοειδής αδένας να μην αποκαταστήσει κανονική λειτουργική δραστηριότητα.
–Σιωπηλή θυρεοειδίτιδα
Είναι μια παροδική (προσωρινή) μορφή υπερθυρεοειδισμού που μπορεί να προκληθεί από μια σιωπηλή θυρεοειδίτιδα , ένας όρος που εμφανίζεται να είναι ο ίδιος με την θυρεοειδίτιδα μετά από τοκετό αλλά δεν συσχετίζεται με την εγκυμοσύνη. Η μορφή αυτή δεν συνοδεύεται από έναν επώδυνο θυρεοειδή αδένα.
–Υπερβολική λήψη ιωδίου
Υπερβολική λήψη μεγάλων ποσοτήτων ιωδίου μπορεί επίσης να προκαλέσει περιστασιακά υπερθυρεοειδισμό σε ορισμένους ασθενείς .
–Υπερβολική λήψη ορμονών του θυρεοειδή
Ασθενείς που βρίσκονται σε θεραπεία υποκατάστασης με θυροξίνη λόγω υποθυρεοειδισμού ή λαμβάνουν θυροξίνη για θεραπεία άλλων θυρεοειδικών παθήσεων, μπορεί επίσης να αναπτύξουν φαρμακευτικό υπερθυρεοειδισμό, όταν η δόση του φαρμάκου είναι μεγαλύτερη απ’ ότι είναι σε θέση ο οργανισμός του ασθενούς να δεχθεί.
Διάγνωση
Για την διάγνωση του Υπερθυροειδισμού, ο ειδικός γιατρός θα βασιστεί στην κλινική εικόνα του ασθενούς, στα απεικονιστικά ευρήματα των υπερήχων του αδένα και τα εργαστηριακά ευρήματα των αιματολογικών εξετάσεων.
Ο ειδικός γιατρός ελέγχει στο αίμα τα επίπεδα:
–TSH (thyroid–stimulating hormone or thyrotropin)
–Ελεύθερη T4 (Free–thyroxine) και ελεύθερη T3 (Free–triiodothyronine)
–TSI (thyroid–stimulatingimmunoglobulin)
Eπίσης μπορεί να ζητηθεί η Δοκιμασία Πρόσληψης Ραδιενεργού ιωδίου από τον θυρεοειδη αδένα (RAIU – Radioactiveiodineuptake) στην οποία ελέγχεται, πόσο ιώδιο μπορεί να συλλέξει ο θυρεοειδής αδένας και σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς, που ελέγχεται η κατανομή του ιωδίου σε όλο τον θυρεοειδή αδένα.
Συνήθως ζητείται Υπερηχογράφημα του θυρεοειδή αδένα για τον έλεγχο της μορφολογίας του θυρεοειδή, σαν συμπληρωματική εξέταση της ψηλάφησης του αδένα, γιατί μπορεί να μας αποκαλύψει όζους, που είναι μέσα στο παρέγχυμα του, και δεν είναι προσιτοί στην ψηλάφηση.
Τέλος, η κατάλληλη αντιμετώπιση του Υπερθυρεοειδισμού απαιτεί την προσεκτική αξιολόγηση του ιστορικού, της κλινικής εικόνας και των εργαστηριακών ευρημάτων του ασθενούς ώστε να εντοπιστεί με βεβαιότητα η αιτία του υπερθυρεοειδισμού αλλά και την ιδιαίτερη εμπειρία και γνώση του ιατρού για την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής.
Η απαλλαγή του ασθενούς από τον υπερθυρεοειδισμό αποτελεί τον κύριο στόχο της θεραπείας η οποία βέβαια εξαρτάται από την αιτία. Τα θεραπευτικά όπλα περιλαμβάνουν φάρμακα αντιθυρεοειδικά που καταστέλλουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, το ραδιενεργές ιώδιο και τη χειρουργική επέμβαση κατά την οποία γίνεται αφαίρεση του αδένα.