Ο β-αιµολυτικός στρεπτόκοκκος οµάδας A (Streptococcus pyogenes) είναι Gram θετικός σφαιρικός κόκκος, καταλάση αρνητικός, ανήκει στο γένος Streptococcus της οικογένειας Deinococcaceae και διατάσσεται σε ζεύγη και αλυσίδες.
Στο γένος των στρεπτόκοκκων ανήκουν 29 είδη και η ταξινόµηση των ειδών του γένους µεταβάλλεται συνεχώς .
Η δράση και η αλληλεπίδραση του βακτηρίου και του ξενιστή αποτελούν σύνθετες διεργασίες.
Μετά τον αποικισμό, η λοίμωξη συμβαίνει όταν τα βακτήρια αποφύγουν τους αμυντικούς μηχανισμούς των φαγοκυττάρων και διεισδύσουν στους
ιστούς. Σε αυτό µπορεί να συμβάλουν και προδιαθεσικοί παράγοντες, όπως αλλεργία, ιογενής λοίμωξη, οπότε εξασθενούν οι μηχανισμοί κάθαρσης του ξενιστή και ο αποικισμός εξελίσσεται σε λοίμωξη.
Ο πυογόνος στρεπτόκοκκος αποικίζει το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα ή το δέρμα, όπου προσκολλάται στα επιθηλιακά κύτταρα µε ποικίλους µμηχανισμούς.
Μεταδίδεται κυρίως μέσω των μολυσμένων σταγονιδίων από τις εκκρίσεις ασθενών και ο χρόνος επώασης είναι 2–4 ημέρες για τις οξείες λοιμώξεις.
Οι πιθανές λοιμώξεις που μπορεί να προκαλέσει ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α είναι:
- Φαρυγγοαμυγδαλίτιδα
- Ωτίτιδα
- Επιλόχειο πυρετό
- Μαστίτιδα
- Μηνιγγίτιδα
- Θυλακίτιδα
- Ερυσίπελας
- Κυτταρίτιδα
- Μολυσματικό κηρίο
- Μυοσίτιδα.
- Οστρακιά
- Μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα
- Ρευματικό πυρετό
Μορφές διεισδυτικής νόσου του βακτηριδίου αποτελούν η νεκρωτική περιτονίτιδα και το στρεπτοκοκκικό σύνδρομο τοξικής καταπληξίας (Streptococcal Toxic Shock Syndrome).
Τα συμπτώματα που θα παρουσιάσει το πάσχον άτομο είναι ανάλογα με το είδος της λοίμωξης που θα του προκαλέσει το βακτήριο.
Συνήθως αναφέρεται ο πυρετός, ο πονόλαιμος, η δυσκαταποσία, η διόγκωση των αμυγδαλών με λευκωπό επίχρισμα, η διόγκωση των λεμφαδένων και αιμορραγικά στίγματα στην υπερώα, το οστρακοειδές εξάνθημα.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η κλινική εικόνα και η εξέταση οδηγούν στη διάγνωση.
Εργαστηριακά μπορεί να επιβεβαιωθεί ο αιτιολογικός παράγοντας της λοίμωξης με τις παρακάτω εξετάσεις:
- Μέτρηση του τίτλου αντιστρεπτολυσίνης.
Είναι μια εξέταση με την οποία ανιχνεύουμε ειδικά αντισώματα στο αίμα που παράγονται, όταν ένα άτομο νοσήσει από στρεπτόκοκκο.
- Καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος.
Θεωρείται η ειδικότερη εξέταση για τη διάγνωση μιας μικροβιακής λοίμωξης μια και μας δίνει ακριβώς το είδος του μικροβίου που προκάλεσε αυτή. Η καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος δίνει αποτέλεσμα μετά από 48 ώρες.
- Strep test.
Το Strep test, είναι γρήγορο τεστ, που δίνει το αποτέλεσμα μέσα σε λίγα λεπτά ενώ η καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος δίνει αποτέλεσμα μετά από 2 ημέρες. Για το Strep test όπως και για την καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος λαμβάνεται δείγμα από το φάρυγγα του ασθενούς και ελέγχεται η ύπαρξη ή όχι η ύπαρξη στρεπτοκοκκικών αντιγόνων. Το Strep test έχει πολύ υψηλή ειδικότητα που φθάνει το 95% και για μερικούς το 100%.
Πηγές
Μικροβιολογία, Αμαλία Δ. Καραγκούνη- Κύρτσου, Εκδόσεις Αθ. Σταμούλης, Αθήνα 1999.
Γιαµαρέλου Ε. Λοιµώξεις από Στρεπτοκόκκους. Στο βιβλίο: Λοιµώξεις και αντιµικροβιακή χηµειοθεραπεία 2009, εκδόσεις Π.Χ Πασχαλίδης
Brant C, Allerberger F, Spellerbeg B, Holland R, Lütticken R, Haase G. Characterization of consecutive streptococcus pyogenes isolates from patients with
pharyngitis and bacteriological treatment failure: special reference to prtF1 and sic/drs. J of Infect Dis 2001;183:670-4
