Το Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από εξουθενωτική κόπωση συνοδευόμενη από σωματικά, συστηματικά και νευροψυχολογικά συμπτώματα.
Η κόπωση αυτή επιδεινώνεται με την σωματική άσκηση, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που συνοδεύεται από εκνευρισμό, κακή συγκέντρωση και μυικούς πόνους.
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας και τα Πανεπιστήμια των ΗΠΑ το αναγνωρίζουν και το ονομάζουν Chronic Fatigue Syndrome. Στην Μεγάλη Βρετανία πάνω από 250.000 άτομα έχουν διαγνωστεί με αυτό και στις ΗΠΑ πάνω από 1.000.000.
Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι δύο φορές πιο συχνό στις γυναίκες από ότι στους άνδρες, ενώ και η ηλικία των ασθενών γενικά κυμαίνεται από 25-45 ετών, παρόλο που έχουν περιγραφεί περιπτώσεις παιδιών και υπερηλίκων.
Το σύνδρομο φαίνεται να είναι συχνά μεταλοιμώδες και να σχετίζεται με ήπιες διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος και την καθιστική ζωή στην παιδική ηλικία.
Οι θεωρίες για το τι προκαλεί το σύνδρομο της χρόνιας κούρασης είναι πολλές. Έχουν ενοχοποιηθεί πολλοί παράγοντες αλλά δεν έχει ακόμη επαρκώς τεκμηριωθεί ο πρωτογενής ρόλος κάποιου παράγοντα στη γένεση της νόσου.
Μια αξιόλογη έρευνα που συμπληρώθηκε πρόσφατα από γιατρούς στο Λονδίνο, προσθέτει νέα αξιόλογα στοιχεία που μπορούν να εξηγήσουν ένα μέρος της εικόνας των περιπτώσεων χρόνιας κούρασης.
|
Σε 48 ασθενείς με σύνδρομο χρόνιας κούρασης, οι γιατροί έκαναν βιοψίες στους μυς τους. Αναζήτησαν με μεθόδους μοριακής βιολογίας το RNA ιών. Σε 10 από τους ασθενείς βρέθηκε το RNA που προσομοιάζει με εκείνο του ιού coxsackie Β που ανήκει στην οικογένεια των εντεροϊών. Σε 29 δείγματα ανθρωπίνων ιστών που αναλύθηκαν με την ίδια μέθοδο για σκοπούς ελέγχου, δεν βρέθηκε γενετικό υλικό από τον εν λόγω ιό. Παράλληλα οι ερευνητές υπέβαλαν τους 48 ασθενείς με σύνδρομο χρόνιας κούρασης σε τεστ με μυϊκή άσκηση. Διαπίστωσαν ανωμαλίες του μεταβολισμού παραγωγής ενέργειας από τους μυς των ασθενών. Οι 9 από τους 10 ασθενείς που είχαν το RNA του εντεροϊού στους μυς τους, παρουσίασαν την ανωμαλία μυϊκής παραγωγής ενέργειας. |
Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι η ύπαρξη γενετικών στοιχείων από εντεροϊούς στους μυς ασθενών με σύνδρομο χρόνιας κούρασης σχετίζεται με τις ανωμαλίες του μεταβολισμού της μυϊκής ενέργειας στους ασθενείς αυτούς.
Οι μυϊκές ανωμαλίες που παρατηρούνται πιθανόν να έχουν σχέση με τους συγκεκριμένους ιούς και ίσως να εξηγούν τους λόγους του συνδρόμου της χρόνιας κούρασης σε αριθμό σθενών.
Οι παράγοντες κινδύνου που συσχετίζονται με το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης είναι το συναισθηματικό στρες, οι ορμονικές διαταραχές, οι αλλεργίες, η έκθεση σε ορισμένες τοξίνες, η υπερβολική λήψη αντιβιοτικών, η λοίμωξη από μύκητες, η ύπαρξη κάποιου εντεροϊού, όπως ο ιός της πολυομυελίτιδας, του έρπη κ.ά.
Οι ασθένειες που συνοδεύονται από χρόνια κούραση είναι πολλές και επηρεάζουν πολλά συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού.
Μερικές από αυτές είναι οι εξής:
- Οι αναιμίες
- Οι ενδοκρινολογικές παθήσεις (υποθυρεοειδισμός, διαβήτης, νόσος του Addison, ακρομεγαλία)
- Οι καρδιακές παθήσεις
- Οι διάφορες μορφές αρθρίτιδας, η χρόνια νεανική ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο ερυθηματώδης λύκος.
- Οι κακοήθεις νόσοι
- Οι μολυσματικές ασθένειες, οι ιώσεις, οι βακτηριδιακές λοιμώξεις, το AIDS, η φυματίωση, η μαλάρια, η γρίπη και η λοιμώδης μονοπυρήνωση.
- Η κακή διατροφή, η υπερβολική σωματική εξάσκηση, οι διάφορες μορφές αλλεργίας, οι αϋπνίες, το στρες και η κατάθλιψη.
- Η λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
- Επίμονος χαμηλός πυρετός
- Πόνος στους μυς και στις αρθρώσεις
- Σωματική αδυναμία
- Αϋπνία ή υπερβολικός ύπνος
- Πονόλαιμος με φαρυγγίτιδα
- Πονοκέφαλος που μπορεί να παρουσιάζεται με διαφορετικό τρόπο και τύπο
- Μεγάλοι λεμφαδένες στο λαιμό ή στις μασχάλες
- Αδυναμία συγκέντρωσης και μνήμης
- Συμπτώματα που δεν υποχωρούν για μεγάλο χρονικό διάστημα (έως και 6 μήνες) με αποτέλεσμα της εκδήλωση σωματικής εξάντλησης.
- Κατάθλιψη
- Κόπωση που δεν οφείλεται σε σωματική άσκηση και δεν υποχωρεί με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής.
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
Τα κριτήρια του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης σχετίζονται τόσο με τη διάρκεια των συμπτωμάτων (περισσότερο από έξι μήνες) όσο και με τα ίδια τα συμπτώματα.
Η διάγνωση της πάθησης γίνεται αφού πρώτα αποκλειστούν οργανικές αιτίες όπως χρόνιες φλεγμονώδεις διεργασίες, παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα και των επινεφριδίων και -σπανιότερα- κακοήθειες.
Πηγές
Enterovirus related metabolic myopathy: a postviral fatigue syndrome, Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry, 2003;74:1382-1386, Οκτώβριος 2003.
