Η προλακτίνη είναι η ορμόνη της υπόφυσης, η οποία εκκρίνεται από μια ομάδα ειδικών κυττάρων, που ονομάζονται λακτότροφα.
Δράσεις Προλακτίνης
-Παράγει γάλα και καταστέλλει την λειτουργία των ωοθηκών κατά τον θηλασμό
Όταν μια γυναίκα δεν είναι έγκυος, φυσιολογικά η προλακτίνη της έχει συγκέντρωση στο αίμα χαμηλότερη του 25mcg/L. Στους άνδρες συνήθως η προλακτίνη είναι λίγο χαμηλότερη, και σπάνια ξεπερνά τα 15mcg/L.
Προλακτινώματα είναι μάζες κυττάρων (όγκοι) που παράγουν προλακτίνη στην υπόφυση.
Όσο πιο μεγάλο το προλακτίνωμα, τόσο υψηλότερη η συγκέντρωση της προλακτίνης στο αίμα. Τα μικρά προλακτινώματα εκκρίνουν τόση προλακτίνη, ώστε η συγκέντρωση στο αίμα να φτάσει τα 100-500mcg/L, ενώ στα μεγαλύτερα προλακτινώματα (> 1 εκατοστό), η προλακτίνη μπορεί να είναι >10.000mcg/L.
Αιτίες
Με βάση την βιβλιογραφία βρέθηκαν κάποιες μεταλλάξεις σε ορισμένα γονίδια που σχετίζονται με την αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης αδενωμάτων της υπόφυσης. Το σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 1 (ΜΕΝ-1), το σύμπλοκο Carney, και το Οικογενές Απομονωμένο Υποφυσιακό Αδένωμα φαίνεται να έχουν επίσης συμμετοχή στις αιτίες δημιουργίας των προλακτινωμάτων.
Ακόμα στα αίτια θα μπορούσαν να αναφερθούν και τα παρακάτω:
-Διαταρραχές του μεταβολισμού της προλακτίνης
-Άγχος και στρες
-Υποθυρεοειδισμός
-Η χρήση ψυχιατρικών και αντικαταθλιπτικών φαρμάκων
-Η χρήση ορμονικών παραγόντων για την ρύθμιση του γυναικείου κύκλου σε ασθενείς με ενδομητρίωση
-Ανατομική ή λειτουργική βλάβη υποθάλαμου
-Ανευρύσματα
-Αυτοάνοσα νοσήματα υπόφυσης
Συμπτώματα
-Συμπτώματα λόγω πίεσης των γειτονικών δομών στον εγκέφαλο όπως χρόνιος πονοκέφαλος, αίσθηση διπλής όρασης, απώλεια όρασης, ναυτία και εμετός.
-Συμπτώματα λόγω συμπίεσης των υπολοίπων κυττάρων της υπόφυσης, όπως ανεπάρκεια των ορμονών φύλου, υπογοναδισμός, υποθυρεοειδισμός, ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης, επινεφριδική ανεπάρκεια.
-Συμπτώματα λόγω της περίσσειας προλακτίνης, τα οποία στον άνδρα εκδηλώνονται με ανεπάρκεια τεστοστερόνης, ελαττωμένη μυική ισχύ, ενέργεια, τριχοφυία, σεξουαλική διάθεση, γυναικομαστία, υπογονιμότητα, οστεοπόρωση, σακχαρώδης διαβήτης. Στην γυναίκα μπορεί να έχουμε έχουμε ολιγομηνόρροια, ανωορρηξία, αμηνόρροια.
-Συμπτώματα από την ταυτόχρονη υπερέκκριση άλλων ορμονών όπως μεγαλακρία.
Διαγνωση
-Απλή εξέταση αίματος και μέτρηση της προλακτίνης
Ανάλογα με το περιστατικό ο γιατρός θα μπορούσε να συστήσει να γίνει η αιμοληψία μετά απο συγκεκριμένη προετοιμασία του ασθενούς. Συνήθως συνιστούν οι γιατροί να κοιμηθούν καλά οι ασθενείς το προηγούμενο βράδυ, να αποφύγουν τους ερεθισμούς των θηλών του μαστού με κάθε τρόπο, και να αποφύγουν και τη σεξουαλική επαφή. Επίσης είναι ιδανικό να μην υπάρχει έντονος εκνευρισμός ή ισχυρά ερεθίσματα, μιας και αυτά οδηγούν σε τεχνητή αύξηση της ορμόνης.
-Μαγνητική τομαγραφία εγκεφάλου
Τα περισσότερα προλακτινώματα (>95%) είναι τελείως καλοήθη και δεν έχουν κανένα κακόηθες δυναμικό, δηλαδή δεν είναι καρκίνος. Υπάρχουν κάποιες σπάνιες περιπτώσεις διηθητικών αδενωμάτων, όπου αν και ο όγκος είναι καλοήθης, διηθεί τους γύρω ιστούς και μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στους ασθενείς.
Πηγές
http://e-endocrinology.gr/wp-content/uploads/2013/06/ch07.pdf
http://www1.med.auth.gr/depts/bpp/lessons/2014-2015/Kotsa_10-12-2014.pdf
