Η νόσος Πάρκινσον είναι μια νευροεκφυλιστική νόσος που προκαλείται από την απώλεια νευρώνων στις δομές του εγκεφάλου.
Περιγράφηκε για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1817 από τον Dr. James Parkinson.
Η συχνότητά της είναι 200/100.000 και εξαρτάται από την ηλικία, καθώς μέχρι και τα 40 ετη δεν ξεπερνά το 3-4/100.000, ενώ από τα 70 έτη και άνω ξεπερνά το 50/100.000.
Στην νόσο του Πάρκινσον έχουμε εκφύλιση των ντοπαμινεργικών νευρώνων της συμπαγούς μοίρας της μέλαινας ουσίας.
Πιο αναλυτικά, τα νευρικά κύτταρα χρησιμοποιούν σαν νευροδιαβιβαστή («νευρο-χημική» ουσία), τη ντοπαμίνη, για τον έλεγχο της μυϊκής κίνησης. Η νόσος του Parkinson εμφανίζεται όταν τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου που φτιάχνουν ντοπαμίνη σταδιακά καταστρέφονται. Χωρίς ντοπαμίνη, τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου στη συγκεκριμένη περιοχή δεν μπορούν να στείλουν φυσιολογικά μηνύματα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την απώλεια μυϊκής λειτουργίας. Η βλάβη αυτή χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου. Το αίτιο που προκαλεί αυτή την καταστροφή δεν είναι γνωστό.
Το παθολογοανατομικό στοιχείο που χαρακτηρίζει την νόσο του Πάρκινσον είναι τα σωμάτια Lewy.
Μια σειρα από παράγοντες με βάση τις επιδημιολογικές μελέτες, έχουν συσχετιστεί με την παθογένεια της νόσου και περιγράφονται παρακάτω:
Α. Περιβαλλοντικές τοξίνες
Τα στοιχεία που υποστηρίζουν την άποψη αυτή:
-Δράση της MPTP, μιας ουσίας που ανακαλύφθηκε τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 80, όταν ένας αριθμός τοξικομανών εκδήλωσε παρκινσονικά συμπτώματα.
-Ροτενόνη, εντομοκτόνο που έχει τοξική δράση στα κύτταρα της μέλανας ουσίας.
Υπάρχουν βέβαια και στοιχεία που υποστηρίζουν την αντίθετη άποψη, όπως αναφέρεται στην μελέτη Rochester Minnesota
B. Λοιμώδη αίτια
Τα στοιχεία που υποστηρίζουν την άποψη αυτή:
-Ληθαργική εγκεφαλίτιδα από Coronavirus
-Νοcardia asteroids
-Παρκινσονισμός σε άτομα με HIV και νοσήματα prion
Γ. Ηλικία
Δ. Άλλοι μη γενετικοί παράγοντες
-Φυσική κάκωση (Παρκινσονισμός σε πυγμάχους)
-Αυξημένη συχνότητα σε εργάτες ορυχείων και μετάλλων που πιθανόν εκτίθονται σε λοιμώδεις παράγοντες (Tsui et al.2005)
-Kάπνισμα και κατανάλωση καφείνης. Ειδικότερα το κάνισμα σχετίζεται με μείωση του σχετικού κινδύνου κατά 60%.
Ε. Γενετική προδιάθεση
-Θετικό οικογενειακό ιστορικό
-Οικογενής νόσος του Παρκινσον
Η συσχέτιση δεν είναι σαφής σε μονοζυγωτικούς διδύμους.
Πολλές είναι οι τρέχουσες μελέτες στην γενετική.
Το 1997 έγινε περιγραφή μετάλλαξης σε γονίδιο που σχετιζόταν με την κληρονομική μορφή της νόσου του Παρκινσον. Αυτό εντοπίστηκε στο χρωμόσωμα 4 και κωδικοποιεί μια πρωτείνη που συναντάται σε μεγάλες ποσότητες στην προσυναπτική μεμβράνη, την α-συνουκλείνη.
Στην συνέχεια περιγράφηκαν και άλλες μεταλλάξεις στα γονίδια 6,4,1,2 που ονομάστηκαν με την σειρά PARK1,2.3 κ.λ.π.
Τα Συμπτώματα της Νόσου
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η συμπτωματολογία της νόσου είναι γενικά απρόβλεπτη. Δεν είναι δυνατόν να προβλέψει κάποιος ποια συμπτώματα θα προεξάρχουν, ποια θα εκδηλωθούν πρώτα, πότε θα εμφανισθούν και πόσο γρήγορα θα εξελιχθούν.
Τα κυριότερα συμπτώματα: Βραδυκινησία, Τρόμος, Δυσκαμψία.
Βραδυκινησία: είναι η μειωμένη κινητικότητα ή βραδύτητα στις καθημερινές κινήσεις, όπως το περπάτημα, η σίτιση, κλπ.
Καθημερινές δραστηριότητες που πριν γίνονταν απλά, τώρα γίνονται βραδείες και βαριές. Η βάδιση γίνεται με δυσκολία, και σε κάποιες περιπτώσεις η επιτέλεση απλών κινήσεων της καθημερινότητας όπως η λήψη τροφής, το κάπνισμα γίνονται βασανιστικά αργά. Στο τέλος η βραδυκινησία αλλοιώνει την έκφραση του σώματος, όπως αυτόματη κίνηση- κυματισμός των χεριών και η έκφραση του προσώπου.
Τρόμος: ο τρόμος αποτελεί ένα από τα ποιο συχνά συμπτώματα της νόσου και επηρεάζει τα άκρα όταν δεν είναι σε κίνηση. Αυτό είναι που ονομάζουμε «τρόμο ηρεμίας» και γίνεται αντιληπτός από τον/την ασθενή πολύ πιο πριν γίνει αντιληπτό από το οικογενειακό η το επαγγελματικό περιβάλλον. Επηρεάζει την γραφή, η οποία γίνεται προοδευτικά με μικρότερα γράμματα (μικρογραφία), το κράτημα ενός ποτηριού που δύναται να οδηγήσει σε αδυναμία να πιει κάποιος ένα ποτήρι νερό χωρίς να βραχεί. Ο τρόμος είναι το πιο δυσάρεστο και ενοχλητικό σύμπτωμα σε νέα άτομα κάτω από 40 ετών.
Δυσκαμψία: είναι το σύμπτωμα που οφείλεται στην αδυναμία των μυών να χαλαρώσουν όταν μία αντίθετη ομάδα μυών κινείται. Εμφανίζεται με δύο κλινικές μορφές: την δυσκαμψία τύπου « οδοντωτού τροχού » όταν τα άκρα του ασθενούς κατά την παθητική κίνηση μίας άρθρωσης δίδουν την εντύπωση γίνονται σημείο προς σημείο, όπως πχ κινείται ο δείκτης ενός ρολογιού ή την δυσκαμψία τύπου « μολυβδοσωλήνα» όταν η κίνηση γίνεται με διαδοχική δυσκολία όπως η κάμψη ενός μολυβδοσωλήνα.
Τα κύρια αυτά συμπτώματα επηρεάζουν σιγά – σιγά και τα υπόλοιπα συστήματα του οργανισμού και οδηγούν στην εμφάνιση των ακόλουθων συμπτωμάτων:
Άνοια: θεωρείται ότι η άνοια είναι αναπόσπαστο κομμάτι της νόσου και ότι ποσοστό περίπου στο 25% των ασθενών με νόσο Πάρκινσον θα αναπτύξουν σοβαρό βαθμό απώλειας της διανοητικής τους ικανότητας, ενώ περίπου 50% των ασθενών θα αναπτύξουν μικρές δυσκολίες στην μνήμη και την προσοχή.
Κατάθλιψη: εμφανίζεται σε ποσοστό περίπου 30% των ασθενών και θεωρείται ότι έχει την μεγαλύτερη επίπτωση στην ποιότητα της ζωής των ασθενών. Η συνεργασία με ειδικούς και η πιθανή φαρμακευτική αγωγή βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής των ασθενών.
Διαταραχές σίτισης – Σιελόρροια: η κατάποση είναι μία σύνθετη και πολύπλοκη διαδικασία που απαιτεί την άριστη συνεργασία διαφορετικών ομάδων μυών. Η νόσος επιβραδύνει την συνεργασία των μυών με αποτέλεσμα διαταραχές στην κατάποση, την παραμονή του σάλιου στο στόμα και την σιελόρροια.
Διάγνωση
Η διάγνωση της νόσου γίνεται από τον θεράποντα ιατρό με βάση την κλινική εικόνα και τη φυσική εξέταση του ασθενούς. Αν και τα συμπτώματα μπορεί να είναι δύσκολο να εκτιμηθούν, ειδικά στους ηλικιωμένους. Τα φυσικά σημεία (τρόμος, μυϊκός τόνος, κλπ) γίνονται πιο ξεκάθαρα με την εξέλιξη της νόσου.
Εργαστηριακές εξετάσεις μπορεί να κριθεί αναγκαίο να γίνουν για τον αποκλεισμό άλλων παθολογικών καταστάσεων.
Πηγές
http://medlabgr.blogspot.com/2013/02/blog-post_18.html
http://www.parkinson.gr/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=35&Itemid=56
http://www.parkinsonportal.gr/parkinson.php
http://www.onmed.gr/ygeia/story/327846/poia-einai-ta-simadia-pou-proeidopoioyn-gia-parkinson
http://helios-eie.ekt.gr/EIE/bitstream/10442/1685/1/M01.039.16.pdf
http://www.roche.gr/home/health/neurology/parkinson.html
–
