Η παχυσαρκία είναι πολυπαραγοντική νόσος.
Xαρακτηρίζεται από μεταβολικές, ενδοκρινικές διαταραχές και διαταραχές της συμπεριφοράς.
Oι ορμόνες που επηρεάζουν τον μεταβολισμό και το σωματικό βάρος είναι:
- Ινσουλίνη
Η ινσουλίνη είναι ορμόνη αποθήκευσης λίπους στο σώμα. Όταν τα κύτταρα παρουσιάζουν αντίσταση στην ινσουλίνη, τότε τα επίπεδα της παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση. Τα χρόνια αυξημένα επίπεδα ινσουλίνη μπορούν να οδηγήσουν σε παχυσαρκία.
- Λεπτίνη
Η λεπτίνη είναι η κύρια ορμόνη μέσω της οποίας ο λιπώδης ιστός επικοινωνεί με το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Επηρεάζει την πρόσληψη τροφής και την κατανάλωση ενέργειας. Η υπερβολική κατανάλωση τροφής αυξάνει την παραγωγή λεπτίνης.
- Γκρελίνη
Η γκρελίνη ευθύνεται για το αίσθημα της πείνας και αποστέλλει το δικό της μήνυμα στον υποθάλαμο.
- Κορτιζόλη
Η κορτιζόλη παράγεται από τα επινεφρίδια και είναι αυξηµένη στην παχυσαρκία, μαζί με τον ρυθμό µμεταβολικής κάθαρσης.
- Οιστρογόνα
Κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης παρατηρείται ανακατανομή του λιπώδους ιστού, αύξηση του σωματικού βάρους και μείωση οιστρογόνων.
- Νευροπεπτίδιο Υ
Το νευροπεπτίδιο Y παράγεται από κύτταρα στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα και διεγείρει την όρεξη. Τα επίπεδα του, αυξάνονται σε περιόδους άγχους, και μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση κοιλιακού λίπους
- Χολοκυστοκινίνη
Είναι μια ορμόνη κορεσμού που παράγεται από κύτταρα στο έντερο. Μεγαλύτερες ποσότητες της έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν την πρόσληψη τροφής.
- Πεπτίδιο ΥΥ
Εκκρίνεται από τα κύτταρα του εντέρου και του ορθού και ελέγχει την όρεξη
- Αυξητική ορμόνη
Η αυξητική ορµόνη είναι ελαττωµένη στην παχυσαρκία, γιατί υπάρχει ελαττωμένος ρυθμός της παραγωγής και αυξηµένος ρυθµός της αποβολής της
Στην παχυσαρκία οι περισσότερες θυρεοειδικές ορμόνες δεν µμεταβάλλονται.
Οι ενδοκρινοπάθειες ευθύνονται σε πολύ μικρό ποσοστό περίπου 1% των περιπτώσεων παχυσαρκίας. Μικρή αύξηση του σωματικού βάρους μπορεί, όμως, να παρατηρηθεί, λόγω, της ελάττωσης του βασικού μεταβολισμού, που προκαλεί ο υποθυρεοειδισμός.
Ο συνδυασμός δίαιτας και άσκησης είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος απώλειας σωμ. λίπους και διατήρησης (συντήρησης) του επιθυμητού σωματικού βάρους.
Πηγές
Bray GA, Fisher DA, Chopra IJ. Relation of thyroid hormones to body weight. Lancet 1976;1(7971):1206-1208
Buscemi S, Verga S, Maneri R et al. Influence of obesity and weight loss on thyroid hormones. J Endocr Invest 1997;20(5): 276-81
Vagenakis A, Portnay GI, O’Brian JT et al. Effect of starvation on the production and metabolism of thyroxine and triiodothyronine in euthyroid obese subjects. JCEM 1977;45(6):1305-9
Lonn L, Johansson G, Sjostrom L, Kvist H, Odén A, Bengtsson BA. Body composition and tissue distributions in growth hormone deficient adults before and after growth hormone treatment. Obes Res 1996; 4:45-54.
Mantzoros C, Moschos S. Leptin: in search of role(s) in human physiology and pathophysiology. Clin Endocrinol 1998; 49:551-567.
Schwartz MW, Woods SC, Porte D, Seeley RJ, Baskin DG. Central nervous system control of food intake. Nature 2000; 40:661-671.
