Μια ωοθηκική κύστη είναι οποιαδήποτε συλλογή υγρού, που περιβάλλεται από ένα λεπτό τοίχωμα, μέσα στην ωοθήκη.
Οι κύστεις διαφέρουν σε μέγεθος. Μπορεί να είναι τόσο μικρές όσο ένα φασόλι και μεγάλες όπως ένα πορτοκάλι.
Οι περισσότερες ωοθηκικές κύστεις είναι λειτουργικές.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες οι ωοθηκικές κύστεις διαγιγνώσκονται σχεδόν σε όλες τις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και μέχρι 14,8% στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Οι ωοθηκικές κύστες επηρεάζουν γυναίκες όλων των ηλικιών.
Η κυστη ωοθηκης είναι από τις πιο συχνές αιτίες για τις οποίες μια γυναίκα καταφεύγει στον γυναικολόγο.
Οι περισσότερες κύστεις ωοθηκών είναι συνήθως καλοήθεις.
Οι πιο συνηθισμένοι τύποι κύστεων είναι :
1.Αιμορραγικές κύστεις
Οι Αιμορραγικές κύστεις των ωοθηκών παρατηρούνται συχνότερα σε νέες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και σε περιεμμηνοπαυσιακές.
Μπορεί να παρουσιαστούν με πυελικό πόνο , συνήθως στη μέση του κύκλου.
Η χρονική στιγμή απεικόνισής τους έχει ιδιαίτερη σημασία διότι το αίμα που εμπεριέχουν πήζει και αλλάζει την υπερηχογραφική εικόνα.
Οι αιμορραγικές κύστεις ωοθήκης ματώνουν μέσα στην κοιλιά, δεν εμφανίζουν κολπική αιμόρροια .
Συνοδές ορμονικές αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν κολπική αιμόρροια , αλλά το αίμα που φαίνεται από τον κόλπο δεν είναι αίμα που προέρχεται από την κύστη.
2.Λειτουργικές κύστεις
Είναι οι πιο συνηθισμένες και δημιουργούνται κατά τον κύκλο. Κάθε μήνα οι γυναικείες ωοθήκες δημιουργούν περίπου 20 κύστεις οι οποίες περιέχουν ωάρια. Όταν ένα ωράριο ωριμάσει, η κύστη που το περιέχει, (περίπου 2 cm) σπάει, απελευθερώνοντάς το, ενώ οι υπόλοιπες καταστρέφονται.
Μια Λειτουργική κύστη μπορεί να είναι Ωοθυλακική κύστη ή Ωχρινική.
Ωοθηλακικές είναι οι κύστεις που δημιουργούνται αν δεν σπάσει το ωάριο. Αυτές συνήθως εξαφανίζονται μετά από δύο ή τρεις μήνες. Ωχρινικές κύστεις είναι κύστεις που δημιουργούνται αν δεν απελευθερωθεί το ωάριο και περιέχουν αίμα. Συνήθως εξαφανίζονται μετά από μερικές εβδομάδες. Άλλες φορές μεγαλώνουν και προκαλούν πόνο η και αιμορραγία.
3.Ενδομητρίωμα
Αυτές οι κύστεις δημιουργούνται μέσα στην ωοθήκη σε γυναίκες που πάσχουν από ενδομητρίωση. Συνήθως έχουν σοκολατοειδές περιεχόμενο και δεν εξαφανίζονται αν δεν γίνει θεραπεία.
4.Κυσταδένωμα
Δημιουργούνται από την επένδυση της ωοθήκης. Περιέχουν συνήθως υγρό διαυγές, παχύρρευστο ή ζελατινώδες. Μπορούν μεγαλώνοντας να σπάσουν και να δημιουργήσουν πόνο.
5.Δερμοειδείς κύστες
Καλοήθεις κύστεις των ωοθηκών που εμφανίζονται κυρίως στην αναπαραγωγική ηλικία των γυναικών ( 20- 40 ετών) σπανιότερα όμως τις συναντούμε και σε ακραίες ηλικίες ( βρεφική- γεροντική). Σε ποσοστό 20% είναι δυνατόν να εμφανιστούν ταυτόχρονα και στις δύο ωοθήκες .
Οι κυστικοί όγκοι αυτοί δημιουργούνται από ομάδες αρχέγονων εμβρυικών κυττάρων που έχουν παραμείνει εκ γενετής αδιαφοροποίητα εντός των ωοθηκών και ξαφνικά, άγνωστο γιατί, αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται και να διαφοροποιούνται σε διάφορους τύπους κυττάρων .
Σχηματίζονται κατά αυτόν τον τρόπο ακανόνιστοι κυτταρικοί πληθυσμοί ( τερατώματα ) που περιέχουν ( δερματικά κύτταρα, οστό ,χόνδρο, δόντια ,τρίχες, εντερικό επιθήλιο νευρικά κύτταρα και σμήγμα ,μια λιπαρή ουσία που παράγεται από τους σχηματιζόμενους δερματικούς αδένες κλπ ).
Οι δερμοειδείς κύστεις εμφανίζονται σε κάποια χρονική στιγμή εντός των ωοθηκών της γυναίκας ως μια κυστική κοιλότητα που επενδύεται από δέρμα και εντός αυτής περιέχονται όλα τα άσχετα για την περιοχή προαναφερόμενα στοιχεία ( από δέρμα και σμήγμα μέχρι δόντια και τρίχες ) , με μέγεθος από ένα 1- 30 εκατοστά και μορφή εντελώς αποκρουστική (εξ ου και όρος τεράτωμα).
Όταν το μέγεθος αυτής είναι μικρό μέχρι 4- 5 εκατοστά είναι ασυμπτωματική , όσο μεγαλώνει όμως σε μέγεθος είναι δυνατό να παρουσιάσει κάποια συμπτώματα όπως κοιλιακή ενόχληση ή ήπιο πόνο , πόνο στην επαφή, οι διαταραχές του κύκλου είναι ασυνήθεις γιατί δεν υπάρχει ορμονική δραστηριότητα. Σε περίπτωση συστροφής αυτής έχουμε οξύ κοιλιακό πόνο που δεν υποχωρεί και εμετούς ,κατάσταση επείγουσα που απαιτεί άμεση χειρουργική παρέμβαση.
6.Πολυκυστικές ωοθήκες
Δημιουργούνται πολλαπλά ωοθηλάκια (κύστεις που περιέχουν ωάρια) που όμως δεν ωριμάζουν σε κάθε κύκλο για να σπάσουν. Έτσι συσσωρεύονται με το χρόνο και δημιουργούν πολλαπλές μικρές κύστεις στις ωοθήκες.
Σημεία και συμπτώματα
Μερικά ή όλα από τα ακόλουθα συμπτώματα μπορεί να είναι παρόντα, αν και είναι δυνατόν να μην εμφανιστούν οποιαδήποτε συμπτώματα:
•Αμβλύς πόνος, ή σοβαρός, ξαφνικός, αδρός και πόνο ή δυσφορία στην κάτω κοιλιακή χώρα (στη μία ή και στις δύο πλευρές), τη λεκάνη, τον κόλπο, την πλάτη, τους μηρούς. Ο πόνος μπορεί να είναι συνεχής ή διακεκομμένος – αυτό είναι το πιο κοινό σύμπτωμα.
•Πληρότητα, ένταση, πίεση, πρήξιμο, ή φούσκωμα στην κοιλιά.
•Ευαισθησία του μαστού.
•Πόνος κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά την αρχή ή το τέλος της εμμήνου ρύσεως.
•Ακανόνιστες περιόδους, ή ανώμαλη αιμορραγία της μήτρας ή κηλίδες αίματος.
•Αλλαγή στη συχνότητα ή την ευκολία της ούρησης (όπως αδυναμία να αδειάσει πλήρως η ουροδόχος κύστη), ή δυσκολία με τις κινήσεις του εντέρου, λόγω της πίεσης στις γειτονικές ανατομικές περιοχές της πυέλου.
•Η αύξηση του βάρους.
•Ναυτία ή έμετος.
•Κούραση.
•Υπογονιμότητα.
•Αυξημένο επίπεδο τριχοφυΐας.
•Αυξημένες τρίχες του προσώπου ή του σώματος.
•Πονοκέφαλοι.
•Παράξενοι πόνοι στα πλευρά, που αισθάνονται μυϊκοί.
•Φούσκωμα.
•Παράξενα οζίδια που μοιάζουν με μώλωπες κάτω από το στρώμα του δέρματος.
Ποιες είναι οι πιο σοβαρές επιπλοκές;
Τρία είναι τα σοβαρά προβλήματα που θα δημιουργήσει μια κύστη στην ωοθήκη.
Το ένα είναι να υποστεί ρήξη και να χυθεί το περιεχόμενό της στην κοιλιακή χώρα, πράγμα που προκαλεί πόνο και πιθανόν αιμορραγία από την ωοθήκη.
Επίσης, μια κύστη που είναι μεγαλύτερη από 5 εκατοστά μπορεί να υποστεί συστροφή, δηλαδή να συστραφεί γύρω από τον μίσχο της, διακόπτοντας την παροχή αίματος στην ωοθήκη, πράγμα που προκαλεί έντονο πόνο και υπάρχει κίνδυνος να νεκρωθεί η ωοθήκη. Τέλος, σε κάποιες περιπτώσεις μία κύστη μπορεί να κοστίσει την απώλεια της ωοθήκης, δηλαδή να χρειαστεί να γίνει μαζί με την αφαίρεσή της και αφαίρεση της ωοθήκης, συνήθως σε περιπτώσεις συστροφής ή όταν έχει διαγνωστεί κακοήθεια.
Η κύστη των ωοθηκών διαγιγνώσκεται κυρίως από το διακολπικό υπερηχογράφημα και συμπληρωματικά χρησιμοποιείται η μαγνητικη τομογραφία πυέλου. Ο γιατρός μπορεί να συστήσει συμπληρωματικά και αιματολογικές, βιοχημικές και ορμονολογικές εξετάσεις και η θεραπεία που ακολουθείται κάθε φορά είναι ανάλογη της διάγνωσης.
Πηγές
http://www.drchandakas.gr/…/%CE%BA%CF%85%CF%83%CF%84%CE%B5%…
www.verity-pcow.org.uk
www.pcosupport.org
www.organon.com
https://www.ivf-embryo.gr/gynaikologia/kystes-oothikon…
http://www.iatropedia.gr/…/kisti-stis-oothikes-poso-…/34540/
iefimerida.gr http://www.iefimerida.gr/…/kystes-oothikon-athoes-i-ypoptes…
http://www.hatzirafail.gr/%CE%BA%CF%85%CF%83%CF%84%CE%B5%CE…
