Η κίρρωση του ήπατος είναι συνέπεια της χρόνιας ηπατικής νόσου. Στην κίρρωση τα κύτταρα του ήπατος παθαίνουν βλάβες, καταστρέφονται και δεν μπορούν να αποκατασταθούν.
Η λέξη «κίρρωση» προέρχεται από το αρχαιοελληνικό κιρρός (κιτρινωπός) από το κίτρινο χρώμα του ασθενούς με ίκτερο, συνηθισμένη επιπλοκή της ηπατικής ανεπάρκειας.
Η θνητότητα κυμαίνεται σε 9-28 ανά 100.000 άτομα ετησίως.
Αίτια
- Ηπατίτιδα C (48-73%)
- Ηπατίτιδα B (4-14%)ή B/D
- Aλκοόλ (9-33%)
- Aυτοάνοση ηπατίτιδα
- Μεταβολικές διαταραχές (Αιμοχρωμάτωση – Νόσος Wilson – Έλλειψη α1-Antitrypsin – Μη-αλκοολική στεατοηπατίτιδα – Σακχαρώδης διαβήτης – Νοσήματα αποθησαύρισης γλυκογόνου – Αβηταλιποπρωτεϊναιμία – Πορφυρία)
- Νόσημα χοληφόρων (Πρωτοπαθής χολική κίρρωση – Πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα – Ενδοηπατική ή εξωηπατική απόφραξη χοληφόρων)
- Απόφραξη της ροής των φλεβών (Σύνδρομο Budd-Chiari – Φλεβο-αποφρακτική νόσος – Καρδιακή ανεπάρκεια)
- Φάρμακα (αμιοδαρόνη, μεθοτρεξάτη και τοξίνες)
- Επεμβάσεις παράκαμψης του εντέρου
- Παχυσαρκία
- Κρυπτογενής κίρρωση
Συμπτώματα και επιπλοκές
–Αραχνοειδή αγγειώματα (αγγειακές βλάβες)
-Ηπατικές παλάμες στις οποίες εμφανίζεται το δέρμα ερυθρό μαζί με μικρές ωχρές κηλίδες.
-Μεταβολές στα νύχια στα οποία εμφανίζονται:
- Οι γραμμές Μέρκε (Muehrcke’s lines) που είναι ζεύγη οριζόντιων γραμμών που χωρίζονται από κανονικό χρώμα και προκύπτουν από υπολευκωματιναιμία.
- Οι ονυχές τύπου Τέρι (Terry’s nails) όπου παρατηρείται, ότι τα εγγύς δύο τρίτα του νυχιού εμφανίζονται λευκά και το άπω ένα τρίτο ερυθρό, επίσης λόγω της υπολευκωματιναιμίας.
- Η πληκτροδακτυλία, στην οποία η γωνία μεταξύ της επιφάνεια του νυχιού και της εγγύς φάλλαγας είναι > 180 μοίρες.
–Χείρα Dupuytren (ρίκνωση της παλαμιαία απονεύρωσης στο 33% των ασθενών).
–Γυναικομαστία εξαιτίας της αυξημένης οιστραδιόλης στο 66% των ασθενών.
–Υπογοναδισμός λόγω πρωτοπαθούς τραυματισμού των γονάδων ή καταστολή του άξονα υποθαλαμου–υπόφυσης.
–Ασκίτης (συλλογή υγρού στην περιτοναϊκή κοιλότητα, προκαλεί διόγκωση της κοιλίας)
–Φύσημα Cruveilhier-Baumgarten (φλεβικό φύσημα στο επιγάστριο)
–Κιρσοί (60%των ασθενών)
–Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (πρωτοπαθής καρκίνος του ήπατος με υψηλή θνησιμότητα)
–Ηπατική εγκεφαλοπάθεια με συνέπεια την παραμέληση της προσωπικής εμφάνισης, την απάθεια,την απώλεια μνήμης και συγκέντρωσης.
–Ίκτερος (κιτρινόχροος αποχρωματισμός του δέρματος, των οφθαλμών, και των βλεννογόνων λόγω της αυξημένης χολερυθρίνης)
– Διπολικά ασύγχρονα σπασμωδικά χτυπήματα του χεριού όταν αυτά βρίσκονται σε πρόσθια έκταση και πρηνισμό.
-Αδυναμία, κόπωση, ανορεξία, απώλεια βάρους.
–Αιμορραγία και μώλωπες από την διαταραχή του μηχανισμού πήξης.
–Κνησμός
–Υπερευαισθησία σε φάρμακα
-Νεφρική ανεπάρκεια
-Πυλαία Υπέρταση
Διάγνωση
-Μικροσκοπική εικόνα ηπατικού παρεγχύματος με κίρρωση η οποία μπορεί να διαφαίνεται με τον υπέρηχο.
Τα Εργαστηριακά Ευρήματα από τις εξέτασεις αίματος των ασθενών με κίρρωση είναι:
- Αμινοτρανσφεράσες-AST και ALT μετρίως αυξημένες, με AST> ALT
- Αλκαλική φωσφατάση (ελαφρώς αυξημένη).
- γ-Γλουταμυλοτρανσφεράση(GGT) πολύ υψηλή σε αλκοολική ηπατίτιδα.
- Χολερυθρίνη που αυξάνεται.
- Αλβουμίνη (μειωμένα επίπεδα)
- Χρόνος προθρομβίνης (αυξημένος)
- Σφαιρίνη (αυξημένη)
- Υπονατριαιμία
- Θρομβοκυτταροπενία
- Λευκοπενία και ουδετεροπενία
- Διαταραχή πήξης γιατί το ήπαρ παράγει τους περισσότερους από τους παράγοντες πήξεως.
Το Fibrotest αποτελει ένα καινούργιο μη επεμβατικό βιοδείκτης της ίνωσης του ήπατος .
Ταυτόχρονα μπορεί να ζητηθούν από τον θεράπων ιατρό:
-Ορολογικές εξετάσεις για ιούς ηπατίτιδας, αυτοαντισωμάτων ( ANA, αντι-λείων μυικών ινών αντίσωμα, αντι-μιτοχονδριακό αντίσωμα, anti-LKM)
-Φερριτίνη ορού και κορεσμό τρανσφερρίνης (δείκτες της υπερσιδήροσης), χαλκό ορού και σερουλοπλασμίνη (δείκτες της υπερφόρτωσης του χαλκού)
-Επίπεδα ανοσοσφαιρίνης (IgG, IgM, IgA) – αυτές είναι μη-ειδικές, αλλά μπορούν να βοηθήσουν στην διάκριση διάφορων αιτιών
–Χοληστερόλη και γλυκόζη
Πηγές
Li CP, Lee FY, Hwang SJ, et al. (1999). «Spider angiomas in patients with liver cirrhosis: role of alcoholism and impaired liver function». Scand. J. Gastroenterol.
Halfon P, Munteanu M, Poynard T (2008). «FibroTest-ActiTest as a non-invasive marker of liver fibrosis». Gastroenterol Clin Biol 32 (6): 22–39. doi:10.1016/S0399-8320(08)73991-5. PMID 18973844
Foucher J, Chanteloup E, Vergniol J, et al. (2006). «Diagnosis of cirrhosis by transient elastography (FibroScan): a prospective study». Gut 55 (3): 403–8. doi:10.1136/gut.2005.069153. PMID 16020491
file:///C:/Users/mikro-server_1/Downloads/T%CE%A1%CE%99%CE%91%CE%9D%CE%A4%CE%91%CE%A6%CE%A5%CE%9B%CE%9B%CE%9F%CE%A5%20%CE%9A_%20%CE%9A%CE%99%CE%A1%CE%A1%CE%A9%CE%A3%CE%97%20%CE%97%CE%A0%CE%91%CE%A4%CE%9F%CE%A3.pdf