Οι καντερίνες είναι διαμεμβρανικές γλυκοπρωτεΐνες και συνιστούν τους κύριους μεσολαβητές της κυττάρου προς κύτταρο προσκόλλησης.
Η προσκόλληση με τις καντερίνες πραγματοποιείται με μια σειρά ομοτυπικών αντιδράσεων εξαρτώμενων πλήρως από την παρουσία ιόντων ασβεστίου.
Ο σπουδαιότερος εκπρόσωπος των καντερινών είναι η ενδοθηλιακή Ε-καντερίνη (endothelial cadherin).
Άλλες καντερίνες είναι η Ν-καντερίνη, στους νευρώνες και στους μυϊκούς ιστούς του ενήλικα, η πλακουντιακή Ρ-καντερίνη, στον πλακούντα, το δέρμα και το ενδοθήλιο ανθρώπων και επίμυων, η R-καντερίνη, στον αμφιβληστροειδή, η αγγειοενδοθηλιακή VE-καντερίνη.
Οι καντερίνες, επειδή έχουν κυρίαρχη επίδραση στο διαχωρισμό και στη συσσώρευση των κυττάρων, θεωρούνται μόρια-κλειδιά στη διαδικασία της μορφογένεσης.
Μεταλλαγμένοι τύποι καντερινών που δεν έχουν την εξωκυτταρική ή την κυτταροπλασματική περιοχή τους, οδήγησαν σε σοβαρές διαταραχές στην ανάπτυξη.
Οι καντερίνες δεν δρουν ως μορφορρυθμιστικά μόρια μόνο κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ανάπτυξης· έχουν και μετέπειτα άμεση επίδραση στη μορφολογία, στην αρχιτεκτονική και στη φυσιολογική γενικά λειτουργία των κυττάρων.
Επιπλέον συμμετέχουν και στη νευρογένεση επιθηλίου,και συμβάλλουν στην αναγέννηση και την επούλωση του.
Η καντερίνη εκφράζεται ισχυρά στο επιθήλιο του φυσιολογικού εντέρου, αλλά επιπλέον και σε φλεγμονώδεις καταστάσεις μεσεγχυματικά κύτταρα.
Η απώλεια της έκφρασης της Ε-καντερίνης έχει συσχετιστεί με μορφολογία χαμηλής διαφοροποίησης σε ένα μεγάλο αριθμό κακοηθειών.
Πηγές
TAKEICHI M. Cadherin cell adhesion receptors as a morphogenic regulator. Science 1991, 251:1451−1455
Charalabopoulos K, Gogali A, Kostoula OK, Constantopoulos SH. Cadherin superfamily of adhesion molecules in primary lung cancer. Exp Oncol 2004,
SYRIGOS K, KARAYIANNAKIS A, CHARALABOPOULOS K, KATIRTZOGLOU N, PIGNATELLI M. Abnormal expression of E-cadherin in dysplastic Barrett’s oesophagus. Ann Gastroenterol 2000, 168:92
JANKOWSKI J, NEWMAN PM, KANDEMIR O, HIRANO S, TAKEICHI M, PIGNATELLI M. Differential expression of E-cadherin in normal, metastatic and dysplastic oesophageal mucosa: A putative biomarker. Int J Oncol 1994, 4:441−448
TAKEICHI M. Cadherins in cancer. Implications for invasion and ΜΟΡΙΑ ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗΣ 31 metastasis. Curr Opin Cell Biol 1993, 5:806−811
KLJAVIN IJ, LAGENAUER C, BIXBY JL, REHR A. Cell adhesion molecules regulating neurite growth from amacrine and rod photoreceptor cells. J Neurosci 1994, 14:5035−5049
