Η οξεία φαρυγγίτιδα ή φαρυγγοαμυγδαλίτιδα αποτελεί συχνή νόσο της παιδικής ηλικίας και οφείλεται σε ιογενή και βακτηριακά αίτια.
Ο β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (Streptococcus pyogenes) αποτελεί το κύριο αίτιο βακτηριακής φαρυγγοαμυγδαλίτιδας και ευθύνεται για το 15-30% των περιπτώσεων οξείας φαρυγγίτιδας στα παιδιά και το 5-10% στους ενήλικες.
Η μετάδοση του στρεπτόκοκκου γίνεται κυρίως από τις εκκρίσεις του αναπνευστικού στα άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με τους φορείς ή τους πάσχοντες. Η φορεία σε ασυμπτωματικά παιδιά κατά τη διάρκεια επιδημιών σε σχολεία μπορεί να είναι υψηλή (15-30%) και να επιμένει για αρκετούς μήνες.
Ο χρόνος επώασης για την εκδήλωση της στρεπτοκοκκικής φαρυγγίτιδας μετά τη μόλυνση είναι 2-5 ημέρες.
Συμπτώματα
- Άλγος στον φάρυγγα
- Δυσκαταποσία
- Πυρετός
- Κεφαλαλγία
- Ναυτία, έμετος
- Κοιλιακά άλγη
Κλινική εικόνα
- Ερυθρότητα, οίδημα και υπερπλασία του λεμφικού ιστού στον οπίσθιο φάρυγγα και τις αμυγδαλές που συχνά συνοδεύεται με φλεγμονώδη στοιχεία και παρουσία επιχρίσματος. Επίσης, παρατηρείται διόγκωση και άλγος στους τραχηλικούς λεμφαδένες, ενώ μπορεί να συνυπάρχει και οστρακοειδές εξάνθημα.
Διάγνωση
- Η διάγνωση της στρεπτοκοκκικής φαρυγγίτιδας δεν μπορεί να γίνει μόνο από τα κλινικά συμπτώματα, γιατί κανένα από αυτά δεν είναι παθογνωμονικό.
- Η απομόνωση του στρεπτόκοκκου στην καλλιέργεια του φαρυγγικού επιχρίσματος, αποτελεί την πλέον αξιόπιστη μέθοδο για τη διάγνωση της οξείας στρεπτοκοκκικής φαρυγγίτιδας, αλλά απαιτεί χρόνο 2-3 ημερών. Η σωστή λήψη της καλλιέργειας με βαμβακοφόρο στυλεό από την επιφάνεια των δύο αμυγδαλών και από το οπίσθιο τοίχωμα του φάρυγγα, αυξάνει το ποσοστό απομόνωσης του στρεπτόκοκκου σε 90-95% των περιπτώσεων. Ψευδώς αρνητική καλλιέργεια μπορεί να έχουμε αν η λήψη δεν γίνει σωστά ή αν έχει προηγηθεί χορήγηση αντιβιοτικών.
- Η ανίχνευση του μικροβιακού αντιγόνου (Strep-test) είναι μέθοδος ταχεία και απαιτεί βραχύ χρόνο (<15’). Έχει ευαισθησία και ειδικότητα σε ποσοστό 80-90% και >95%, αντίστοιχα. Το θετικό αποτέλεσμα του Strep-test, θέτει τη διάγνωση και πρέπει να αξιολογείται για την έγκαιρη έναρξη της θεραπείας, ενώ το αρνητικό δεν αποκλείει τη στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα, γι’ αυτό, επί ισχυρής υποψίας, πρέπει να επιβεβαιώνεται με καλλιέργεια.
- Ο προσδιορισμός του τίτλου της αντι-Ο-στρεπτολυσίνης (ASTO) είναι μια εξέταση που μπορεί να δώσει υψηλούς τίτλους και σε άλλα νοσήματα.
- Ο προσδιορισμός του τίτλου της αντιDNάσης-Β (antiDNASE-β) είναι μια εξέταση πιο ειδική για τον β-αιμολυτικού στρεπτόκοκκου ομάδας Α.
Η εφαρμογή των συστάσεων των κατευθυντηρίων οδηγιών στην αντιμετώπιση της στρεπτοκοκκικής φαρυγγίτιδας αποσκοπεί στο να διευκολύνει τη σωστή διάγνωση και τη χορήγηση της κατάλληλης θεραπείας και να προλάβει τις επιπλοκές της νόσου, να βελτιώσει τα κλινικά συμπτώματα, να περιορίσει τη μετάδοση του στρεπτόκοκκου σε άλλα άτομα και να ελαχιστοποιήσει τις ανεπιθύμητες ενέργειες από την άσκοπη χορήγηση αντιβιοτικών.
Πηγές
http://www.loimoxeis.gr/wp-content/uploads/2017/10/Kefalaio17.pdf
https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2018/12/Infections_Book.pdf
Bisno AL., Gerber MA., Gwaltney JM. Jr., Kaplan EL., Schwartz RH. Practice guidelines for the diagnosis and management of group A streptococcal pharyngitis. ClinInfect Dis, 2002;35:113-25.
Gerber MA., Shulman ST. Rapid diagnosis of pharyngitis caused by group A streptococci. Clin Microbiol Rev, 2004;17:571-80.
Bourbeau PP. Role of the microbiology laboratory in diagnosis and management of pharyngitis. J Clin Microbiol, 2003;41:3467-72. 4. Centro RM., Witherspoon JM., Dalton HP., Brody CE., Link K. Th
