Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος εμφανιζόμενος καρκίνος στις γυναίκες.
Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε προληπτικό έλεγχο με ψηφιακή μαστογραφία έχουν θνησιμότητα 4,7%, ενώ σε όσες δεν κάνουν μαστογραφία η θνησιμότητα ανέρχεται σε 56%.
Προδιαθεσικοί παράγοντες
-
Η ηλικία (άτομα άνω των 65 ετών εμφανίζουν συχνότερα καρκίνο)
-
Οικογενειακό ιστορικό
-
Γονιδιακές μεταλλάξεις (BRCA 1 & BRCA 2)
-
Ηλικία έναρξης περιόδου και εμμηνόπαυσης
-
Παχυσαρκία και μεγάλη κατανάλωση οινοπνέυματος
-
Η μακροχρόνια λήψη αντισυλληπτικών και ορμονικής υποκατάστασης
-
Μακροχρόνια έκθεση σε καρκινογόνες ουσίες κυρίως στην περιοχή του θώρακα.
-
Εξασθένιση της ανοσολογικής ικανότητας καταστροφής των καρκινικών κυττάρων και πιθανόν πιο συχνά μεταστάσεις καρκινικών όγκων σε άλλα όργανα.
Αυτοεξέταση μαστών
Πρέπει να κάνουμε αυτοεξέταση μαστών κάθε μήνα.
Ο καλύτερος χρόνος είναι 10 ημέρες μετά την περίοδο.
Αν δεν έχουμε περίοδο ορίζουμε μια μέρα του μήνα.
Η αυτοεξέταση δεν αντικαθιστά τον τακτικό απεικονιστίκο και εργαστηριακό έλεγχο.
Πώς κάνουμε αυτοεξέταση μαστών με βάση τις οδηγίες των ειδικών…
-
Στεκόμαστε μπροστά στον καθρέφτη και παρατηρούμε αν υπάρχουν οπτικά αλλάγες στο μαστό μας (σκλήρυνση στο δέρμα, εσοχή θηλής και οτιδήποτε διαφορετικό από ότι έχουμε συνηθίσει στο σώμα μας.
-
Ξαπλώνουμε στο κρεβάτι και τοποθετούμε ένα μαξιλάρι κάτω από την αριστερή ωμοπλάτη.
-
Βάζουμε το αριστερό χέρι πίσω από το κεφάλι.
-
Με ενωμένα τα δάχτυλα του δεξιού χεριού εξετάζουμε όλη την έκταση του αριστερού μαστού.
-
Αρχίζουμε με σταθερές κινήσεις από την περιφέρεια και με μικρότερους κύκλους φτάνουμε στην θηλή. Πιέζουμε την θηλή να δούμε αν θα βγάλει κάποιο έκκριμα.
-
Επάναλαμβάνουμε κατά τον ίδιο τρόπο και στον άλλο μαστό μας.
Διάγνωση
-
Κλινική εξέταση
-
Ψηφιακή Μαστογραφία
-
Υπέρηχος μαστού
-
Μαγνητική τομογραφία
-
Βιοψία
-
Γονιδιακός έλεγχος
Γυναίκες επικινδυνότητας μέσου όρου ( χαμηλή)για εμφάνιση καρκίνου του μαστού είναι εκείνες που δεν είχαν εμφανίσει παλαιότερα καρκίνο του μαστού (θετικό ατομικό ιστορικό), δεν υπάρχει υποψία ή επιβεβαιωμένη γενετική μετάλλαξη που αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού ή δεν είχαν υποβληθεί στο παρελθόν σε ακτινοθεραπεία του θώρακα. Όσες έχουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά ανήκουν στην κατηγορία γυναικών υψηλού κινδύνου. Στην κατηγορία επικινδυνότητας μέσου όρου (χαμηλή) ανήκει η μεγάλη πλειοψηφία του γυναικείου πληθυσμού.
Οι οδηγίες της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας για τον προληπτικό έλεγχο στον καρκίνο του μαστού για τις γυναίκες που ανήκουν στην κατηγορία χαμηλής (μέσου όρου) επικινδυνότητας, είναι:
-
Nα αρχίζουν τον τακτικό μαστογραφικό έλεγχο από την ηλικία των 45 ετών (Ισχυρή σύσταση).
-
O έλεγχος να γίνεται ετησίως για όσες ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 45-54 ετών. (Σύσταση με επιφύλαξη).
-
Για όσες είναι 55 ετών ή μεγαλύτερες ο έλεγχος να γίνεται ανά διετία ή να έχουν την δυνατότητα να συνεχίσουν τον έλεγχο ετησίως (Σύσταση με επιφύλαξη)
-
Nα δίνεται η δυνατότητα ελέγχου σε όσες είναι 40-44 ετών (Σύσταση με επιφύλαξη).
-
O έλεγχος να συνεχίζεται για όσο χρονικό διάστημα η γενική κατάσταση της υγείας μίας γυναίκας είναι καλή και το προσδόκιμο επιβίωσης της εκτιμάται πως μπορεί να φτάσει τη 10ετία ή και περισσότερο.
-
Nα μην γίνεται κλινική εξέταση από γιατρό ή αυτοεξέταση σε οποιαδήποτε ηλικίας. (Σύσταση με επιφύλαξη)
Η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία εκτιμά πως οι οδηγίες της ομόλογης Αμερικανικής Εταιρείας θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη και θεωρεί πως θα αποτελέσουν θέσεις αναφοράς στις μελλοντικές συζητήσεις για το συγκεκριμένο θέμα.
Η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία επιθυμεί να επισημαίνει στις γυναίκες της
χώρας μας που έχουν χαμηλό κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού τα παρακάτω:
-
Δεν συστήνει τη διεξαγωγή μαστογραφικού ελέγχου από την ηλικία των 35, πρακτικά αρκετά διαδεδομένη στη χώρα μας Η λεγόμενη μαστογραφία αναφοράς σ’ αυτή την ηλικία επιστημονικά δεν ευσταθεί.
-
Το υπερηχογράφημα και η μαγνητική μαστογραφία δεν συστήνονται ως προληπτικές εξετάσεις (παρά μόνο ως συμπληρωματικές σε μαστογραφικό έλεγχο, αν αυτό κριθεί απαραίτητο)
-
Ο τακτικός προληπτικός μαστογραφικός έλεγχος να αρχίζει από την ηλικία των 40 ετών και να σταματά όταν η κατάσταση της υγείας των γυναικών δεν προσφέρει επαρκές προσδόκιμο επιβίωσης.
-
Οι γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν πως ο τακτικός προληπτικός έλεγχος με μαστογραφία συνοδεύεται από προβλήματα, κυρίως από υπερδιάγνωση (διάγνωση καρκίνων που μπορεί να μην έβλαπταν τη γυναίκα) και από ασαφή ευρήματα (που οδηγούν σε πρόσθετες εξετάσεις, παρακεντήσεις έως και εγχειρήσεις, χωρίς τελικά να αποδειχθεί ότι η γυναίκα έχει καρκίνο). Αυτά τα προβλήματα εμφανίζονται συχνότερα σε νεαρής ηλικίας γυναίκες (προεμμηνοπαυσιακές) και όσο πιο συχνά γίνεται ο μαστογραφικός έλεγχος.
-
Η ψηφιακή μαστογραφία υπερτερεί στην ανακάλυψη πρώιμων καρκίνων σε γυναίκες 40-50 ετών και σε γυναίκες με πυκνό μαστό.
-
Οι υπάρχουσες οδηγίες του ΕΟΠΥΥ για τον προληπτικό έλεγχο με μαστογραφία καλύπτουν τις ανάγκες των γυναικών. Θα πρέπει, όμως, τα ασφαλιστικά ταμεία να αναλάβουν το κόστος της ψηφιακής μαστογραφίας (αφού οι τιμή της εξέτασης προσαρμοστεί στα σύγχρονα Ελληνικά δεδομένα).
-
Η συστηματική τακτική αυτοεξέταση δεν συστήνεται. Οι γυναίκες, όμως, πρέπει να εξοικειωθούν με την εμφάνιση και τη σύσταση των μαστών τους, ώστε να μπορούν έγκαιρα να απευθυνθούν σε γιατρό, αν κάτι δεν είναι φυσιολογικό.
-
Επειδή οι Ελληνίδες υπολείπονται σ’ ό,τι αφορά τον προληπτικό έλεγχο για καρκίνο του μαστού, πρέπει να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες της πολιτείας και των οργανώσεων που ασχολούνται με τον καρκίνο να ενημερώσουν τις γυναίκες για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του, αλλά και να προσφέρουν ευχερή πρόσβαση σ’ αυτόν, ανεξάρτητα της οικονομικής κατάστασης ή του τόπου διαμονής της κάθε γυναίκας.
-
Για τις γυναίκες υψηλού κινδύνου η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία συνιστά ετήσιο τακτικό προληπτικό έλεγχο με κλινική εξέταση, μαστογραφία ή/και μαγνητική μαστογραφία που ξεκινά από ηλικία που θα προσδιορίσει ο θεράπων γιατρός, συχνά νεότερη εκείνης των 40 ετών.
Πηγές
Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία