Οι βρουκέλλες είναι μικρά Gram-αρνητικά κοκκοβακτηρίδια, ακίνητα, μη σπορογόνα.
Φυσικές δεξαμενές τους αποτελούν οικόσιτα και άγρια ζώα.
Το γένος Brucella περιλαμβάνει τα έξι κλασικά είδη:
-Brucella melitensis (3 βιότυποι-κυρίως πρόβατα & αίγες)
–B. abortus (9 βιότυποι-βοοειδή)
–B. suis (5 βιότυποι, χοίροι, τάρανδοι, μικρά τρωκτικά)
–B. canis (σκύλοι)
–B. ovis (πρόβατα)
–B. neotomae (άγρια τρωκτικά)
Τα τελευταία χρόνια απομονώθηκαν νέα είδη βρουκέλλας από θαλάσσια θηλαστικά (B. pinnipedialis: φώκιες και B. ceti: δελφίνια και φάλαινες), ενώ πιο πρόσφατα απομονώθηκαν 2 νέα είδη: η B. microti (από κοινά τρωκτικά και δείγματα εδάφους) και η B. inopinata από εμφύτευγηξμα στήθους ατόμου με κλινική εικόνα βρουκέλλωσης. Τα παραπάνω αναδεικνύουν την εξέλιξη του γένους, την «ανάδυση» νέων ειδών και τη δυνατότητα επέκτασης σε ευρύτερο φάσμα ξενιστών.
Τα πιο σοβαρά περιστατικά βρουκέλλωσης στον άνθρωπο αποδίδονται κυρίως στη B. melitensis και τη B. Suis.
Η μόλυνση στον άνθρωπο γίνεται μετά από επαφή με μολυσμένες εκκρίσεις των ζώων ή με αυτοεμβολιασμό.
Πύλες εισόδου αποτελούν η γαστρεντερική οδός (κατανάλωση μη παστεριωμένου γάλακτος ή προϊόντων), το δέρμα (μέσω αμυχών) και η αναπνευστική οδός.
Η βρουκέλλα συγκαταλέγεται στα μικρόβια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βιολογικά όπλα.
Κλινικές εκδηλώσεις
Οι βρουκέλλες προσλαμβάνονται από τα μακροφάγα και τα πολυμορφοπύρηνα μέσα στα οποία επιβιώνουν και πολλαπλασιάζονται. Από εκεί μεταφέρονται στους λεμφαδένες και στην κυκλοφορία του αίματος, εγκαθίστανται σε διάφορες θέσεις (ήπαρ, σπλήνας, μυελός των οστών) όπου συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται ενδοκυττάρια, προσβάλλοντας στη συνέχεια άλλα όργανα. Σχεδόν κάθε όργανο του σώματος μπορεί να αποτελέσει στόχο του βακτηρίου.
Ανάλογα με τη διάρκεια και πορεία της νόσου, διακρίνονται οι παρακάτω μορφές:
- Οξεία (διάρκεια <3 μήνες)
- Υποξεία (διάρκεια 3-12 μήνες)
- Χρόνια (διάρκεια >12 μήνες)
Η νόσος εμφανίζει έντονο πολυμορφισμό και οι κλινικές εκδηλώσεις παρουσιάζουν μεγάλο εύρος, ανάλογα με τη φάση της νόσου και την ανάπτυξη εστιακών μορφών (πίνακας 1) [3]. Υποτροπές της νόσου σχετίζονται κυρίως με ατελή θεραπεία.
Εμφανίζεται:
-Πυρετός (συνεχής ή κυματοειδής)
-Κόπωση, ανορεξία, μυαλγίες, αρθραλγίες, κεφαλαλγία
-Εφίδρωση και μέτρια λεμφαδενοπάθεια (10-20%)
-Ηπατομεγαλία ή σπληνομεγαλία (20-30%)
-Μη ειδικές δερματικές εκδηλώσεις (βλατίδες, έλκη, όζοι, πετέχειες)
-Απώλεια βάρους σε χρόνια περιστατικά
Επιπλοκές
-Οστεομυελίτιδα, ιερολαγονίτιδα, σπονδυλίτιδα, περιφερική αρθρίτιδα
-αποβολές, επιδιδυμίτιδα-ορχίτιδα
-ηπατικά αποστήματα, ηπατικό κοκκίωμα
-μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, εγκεφαλικά αποστήματα, μυελίτιδα
-ενδοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα
-βρογχίτιδα, πνευμονία, πνευμονικοί όζοι, αποστήματα, πυλαία αδενοπάθεια, πλευριτική συλλογή/εμπύημα
-ραγοειδίτιδα
Διάγνωση
Η διάγνωση στηρίζεται στο ιατρικό–επιδημιολογικό ιστορικό, την κλινική εικόνα, τον αιματολογικό και βιοχημικό έλεγχο, τον ακτινολογικό έλεγχο και απαραιτήτως στις ειδικές για τη βρουκέλλα εργαστηριακές ορολογικές εξετάσεις και καλλιέργειες αίματος.
Τα κύρια αντιγόνα της βρουκέλλας που χρησιμοποιούνται στις ορολογικές δοκιμασίες είναι ο λιποπολυσακχαρίτης-ΛΠΣ (smooth-S LPS) και οι κυτταροπλασματικές πρωτεΐνες (internal-cytosolic proteins).
Υπάρχουν πλέον αρκετές μοριακές μέθοδοι που τείνουν να αντικαταστήσουν τις κλασικές μεθόδους τυποποίησης.
Τα πιο συχνά στοχευόμενα γονίδια είναι εκείνα που κωδικοποιούν το 16S και 23SRNA, την πρωτεΐνη omp25, η ακολουθία IS711 και το γονίδιο BSCP31. Οι μέθοδοι ανίχνευσης του DNA μπορούν να πραγματοποιηθούν σε ολικό αίμα στον ορό, αλλά και σε υλικό βιοψίας.
Τέλος, τα τελευταία δύο χρόνια το φάσμα των ριβοσωμικών πρωτεϊνών της βρουκέλλας εντάχθηκε στις διαγνωστικές βάσεις δεδομένων, καθιστώντας δυνατή την ανίχνευση και τυποποίηση της από αποικία σε στερεό υπόστρωμα ή και από την υγρή αιμοκαλλιέργεια μέσα σε διάστημα λίγων λεπτών με τη χρήση φασματογραφίας μάζης.
Πηγές
http://www2.keelpno.gr/blog/?p=1770
Patrick R. Murray,Ken S. Rosenthal,Michael A. Pfaller(2008) Ιατρική Μικροβιολογία(πεμπτη εκδοση)
Ιωάννης Κ. Παπαπαναγιώτου,Βασιλική Κυριαζοπούλου-Δαλαϊνά(2008) Ιατρική μικροβιολογία και ιολογία (Β΄ εκδοση)
Boschiroli ML, Foulongne V, O’Callaghan D. Brucellosis(2001) A worldwide zoonosis.
