Η αναισθησία είναι μοναδική στο ότι δεν είναι ένα ευθύ μέσο θεραπείας, αλλά επιτρέπει σε άλλους να επεμβαίνουν για να διαγνώσουν ή να θεραπεύουν μία νόσο κάτι το οποίο διαφορετικά θα ήταν επώδυνο και πολύπλοκο.
Οι πρώτες προσπάθειες για γενική αναισθησία έγιναν με φυτικά φάρμακα/βότανα που χορηγήθηκαν στην προϊστορία. Η Αιθανόλη είναι ένα από τα παλαιότερα γνωστά κατασταλτικά και χρησιμοποιήθηκε στην αρχαία Μεσοποταμία χιλιάδες χρόνια πριν.
Οι Σουμέριοι λέγεται ότι καλλιέργησαν και παρήγαγαν Μήκων την υπνοφόρο (Papaver somniferum), είδος παπαρούνας από το οποίο παρασκευάζεται το όπιο. στην κάτω Μεσοποταμία ήδη το 3400 π.Χ.
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν κάποια χειρουργικά εργαλεία, όπως επίσης και κάποια αδρά αναλγητικά και κατασταλτικά, συμπεριλαμβανομένων πιθανώς ένα εκχύλισμα από το φυτό Μανδραγόρας (φυτό του γένους των δικοτυληδόνων της οικογένειας των σολανιδών με φαρμακευτικες και τοξικές ιδιότητες).
Η πρώτη καταγεγραμμένη γενική αναισθησία πραγματοποιήθηκε από τον Crawford W.Long το 1842. Η πρώτη δημόσια επίδειξη της γενικής αναισθησίας έγινε το 1846 από έναν οδοντίατρο της Βοστώνης με το όνομα William T.G. Morton στο γενικό νοσοκομείο της Μασαχουσέτης.
Ο Dr. Morton χρησιμοποίησε διαιθυλαιθέρα για γενικό αναισθητικό για την αφαίρεση ενός τραχηλικού όγκου από τον χειρούργο John Collins Warren.
Περίπου μία δεκαετία αργότερα, η κοκαΐνη εισήχθη ως το πρώτο εφικτό τοπικό αναισθητικό.
Ο John H. Packard, από τη Philadelphia, δημοσίευσε την πρώτη ανακοίνωση για χρήση αιθέρα για γενική αναισθησία το 1872.
Το 1930 ο Dr. Harvey Cushing συνέδεσε την αντίδραση του στρες με υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας και ξεκίνησε τη χρήση τοπικών αναισθητικών για επιδιόρθωση κήλων ταυτόχρονα με τη γενική αναισθησία.
Η διάρκεια της αναισθησίας είναι συνάρτηση του χρόνου της χειρουργικής επέμβασης.
Το πρώτο βήμα για την επίτευξη της αναισθησίας είναι η εκτίμηση προεγχειρητικά του κινδύνου με βάση το ιατρικό ιστορικό, τη φυσική εξέταση και τις εργαστηριακές εξετάσεις.
Ο προεγχειρητικός έλεγχος της κατάστασης της υγείας του ασθενή επιτρέπει στον ιατρό να ελαχιστοποιεί τους κινδύνους κατά την αναισθησία. Ένα σωστό ιατρικό ιστορικό, οδηγεί σε σωστό προεγχειρητικό έλεγχο στο 56% των περιπτώσεων και με μία κλινική εξέταση, το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 73%.
Ο εργαστηριακός έλεγχος βοηθάει στον προεγχειρητικό έλεγχο αλλά μόνο στο 3% των περιστατικών, τονίζοντας την ανάγκη για λήψη πλήρες ιστορικού και κλινικής εξέτασης πριν τη χορήγηση αναισθητικών φαρμάκων. Ανεπαρκής προετοιμασία και προεγχειρητικοί έλεγχοι είναι η αιτία του 11% των ανεπιθύμητων επιπλοκών κατά την αναισθησία.
Ένα μέρος της εκτίμησης του κινδύνου βασίζεται στην υγεία του ασθενή. Η Αμερικάνικη Αναισθησιολογική Εταιρεία έχει αναπτύξει μία εξαβάθμια κλίμακα που ταξινομεί την προεγχειρητική φυσική κατάσταση του ασθενή και λέγεται ASA φυσική κατάσταση. Η κλίμακα αυτή εκτιμά ακριβέστερα τον κίνδυνο της αναισθησίας σε σχέση με την γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενή.
Ο αναισθησιολόγος θα πρέπει να ενημερώνεται:
-για οποιαδήποτε σοβαρή πάθηση, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, το άσθμα, η υπέρταση, καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό, καθώς και για λήψη φαρμακευτικής αγωγής ή προηγούμενες νοσηλείες
-για προβλήματα σε προηγούμενες αναισθησίες (φαρμακολογική αντίδραση, ναυτία, αναπνευστικά προβλήματα)
-αλλεργία σε φάρμακα ή latex
-ύπαρξη τεχνητής οδοντοστοιχίας
-κάπνισμα
-κατανάλωση αλκοόλ
-συχνές αναγωγές (καούρες)
Κατηγορίες αναισθησίας
1.Γενική Αναισθησία
Σε αυτήν υπάρχει πλήρης, ελεγχόμενη και αναστρέψιμη απώλεια των αισθήσεων, καθώς και ελάττωση ή κατάργηση της απάντησης του οργανισμού, ακόμα και σε έντονα ερεθίσματα.
2.Περιοχική Αναισθησία (επισκληρίδια, ενδορραχιαία, αποκλεισμοί νεύρων)
Επιτυγχάνεται μπλοκάροντας με φάρμακα την νεύρωση εντοπισμένων τμημάτων του σώματος (συνήθως το κάτω μισό ή τα άκρα).
3.Τοπική Αναισθησία
Επιτυγχάνεται σε μικρή έκταση με τοπική ένεση ή ενστάλαξη τοπικού αναισθητικού.
4.Επιπλέον είναι δυνατή η καταστολή του ασθενούς, που πολλές φορές συνοδεύεται από αμνησία, χωρίς πλήρη απώλεια των αισθήσεων.
Συνήθως επιτυγχάνεται με ενδοφλέβια φάρμακα και διακρίνεται στην Ενσυνείδητη Καταστολή όταν ο ασθενής διατηρεί μερικώς τις αισθήσεις και την Υπνοκαταστολή, όταν κοιμάται.
Σήμερα όλο και περισσότερες επεμβάσεις (ακόμα και κάποιες καρδιοχειρουργικές) πραγματοποιούνται χωρίς απώλεια συνείδησης, με τη χρήση περιοχικής ή τοπικής αναισθησίας.
Για την καλύτερη προετοιμασία για ένα προγραμματισμένο χειρουργείο θα πρέπει να ακολουθείτε το πρόγραμμα που θα σας πει ο θεράπων ιατρός σας.
Συνήθως συνιστάται και διακοπή ή ελάττωση του καπνίσματος τουλάχιστον έξι βδομάδες πριν το χειρουργείο, καθώς είναι καλά τεκμηριωμένο ότι το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο των μετεγχειρητικών επιπλοκών από το αναπνευστικό σύστημα (όπως λοιμώξεις, κρίση άσθματος). Αν κρυολογήσετε λίγο πριν την επέμβαση, ενημερώστε τον αναισθησιολόγο σας.
Με την τεράστια πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην αναισθησιολογία τα τελευταία χρόνια, η πιθανότητα αναισθησιολογικών επιπλοκών έχει περιοριστεί σημαντικά.
Οι επιπλοκές είναι σπάνιες και αφορούν τον πονοκέφαλο ή τον πόνο στην πλάτη, που υποχωρούν σύντομα μετά την επέμβαση, με κατάκλιση και χορήγηση άφθονων υγρών και ίσως κάποιου απλού αναλγητικού και καφείνης.
Πιο σπάνιες επιπλοκές είναι το αιμάτωμα και η λοίμωξη στο σημείο που γίνεται η ένεση του φαρμάκου (λιγότερο από 1 σε 1000000 επισκληρίες αναισθησίες). Όλες οι επιπλοκές ακόμα και αυτές οι πολύ σπάνιες είναι αντιμετωπίσιμες και θεραπεύσιμες.
Σήμερα, με τα σύγχρονα αναισθητικά φάρμακα και τις εξειδικευμένες τεχνικές παρακολούθησης των ασθενών η αναισθησία έχει πολύ σπάνια επιπλοκές. Τα τελευταία χρόνια οι θάνατοι που σχετίζονταν με την αναισθησία μειώθηκαν σε λιγότερο από 1 θάνατο για κάθε 500.000 αναισθησίες.
Κάποιες συγκεκριμένες παθολογικές καταστάσεις, όπως η καρδιακή νόσος, οι ασθένειες των πνευμόνων και άλλες σε συνδυασμό με τη βαρύτητα κάποιων χειρουργικών επεμβάσεων, μπορούν να αυξήσουν τους κινδύνους από την αναισθησία.
Πηγές
http://anaesthesiology.gr/pages/gr/information.php
https://www.nice.org.uk/guidance/NG45
http://www.asahq.org/Home/For-Members/Clinical-Information/ASA-Physical-Status-Classification-System
Deiner S, Silverstein JH (2009).
Powell MA (1996). “9: Wine and the vine in ancient Mesopotamia: the cuneiform evidence”.
Evans, TC (1928).
Kelly, Howard Atwood; Burrage, Walter Lincoln (1920).
