Η ασθένεια αυτή, περιγράφηκε επιστημονικά για πρώτη φορά το 1889, με την ονομασία «αδενικός πυρετός».
Ο όρος «λοιμώδης μονοπυρήνωση», χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1920, όταν βρέθηκε αυξημένος αριθμός λεμφοκυττάρων στο αίμα μιας ομάδας φοιτητών, που παρουσίαζαν πυρετό και τα συμπτώματα της νόσου.
Η λοιμώδης μονοπυρήνωση είναι μία ιογενής λοίμωξη που οφείλεται στον ιό Epstein – Barr (EBV).
Ο ιός των Epstein – Barr ανήκει στην ομάδα των ερπητοϊών και προσβάλλει τα Β- λεμφοκύτταρα.
Στην Ευρώπη το 70 – 80% των εφήβων και το 80- 90% των ενηλίκων είναι οροθετικοί. Τέσσερεις με έξι εβδομάδες μετά τη λοίμωξη παρατηρείται μεγάλη ιαιμία που προκαλείται από πολλαπλασιασμό των ιών εντός των Β- λεμφοκυττάρων, τα οποία προσβάλλονται και καταστρέφονται από τα κυτταροτοξικά λεμφοκύτταρα Τ.
Ο EBV είναι από τους συχνότερους ιούς και υπολογίζεται ότι στις ΗΠΑ 50% των παιδιών ηλικίας έως 5 ετών και 95% των ενηλίκων έως 40 ετών έχουν προσβληθεί από αυτόν.
Ο ιός προσβάλλει όλες τις ηλικίες αλλά συχνότερα νοσούν άτομα ηλικίας 10-35 ετών και ειδικότερα οι έφηβοι.
Εμφανίζεται ως μικροεπιδημίες ή ατομικά περιστατικά και πιστεύεται ότι μεταδίδεται με το σίελο. Ο χρόνος επώασης είναι συνήθως 7-14 ημέρες για τις μικρότερες ηλικίες και μπορεί να φτάσει τις 30-50 ημέρες για τους ενήλικες.
Λέγεται, χωρίς να έχει αποδειχθεί, ότι ο ιός αυτός μπορεί να είναι το αίτιο του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης.
Όπως αναφέρθηκε ήδη η νόσος μεταδίδεται με τις εκκρίσεις του στόματος και του φάρυγγα (σίελος) ατόμου που φέρει τον ιό. Έτσι, το φίλημα και πρακτικές όπως η χρησιμοποίηση κοινών ποτηριών, μαχαιροπήρουνων και οδοντόβουρτσας μπορεί να μεταδώσουν τον ιό.
Ακόμα ο ιός φαίνεται ότι συμμετέχει στην παθογένεια δύο σπάνιων μορφών κακοήθειας, του λεμφώματος Burkitt και του καρκίνου του ρινοφάρυγγα.
Πώς παρουσιάζεται η λοιμώδης μονοπυρήνωση;
Από τη στιγμή που κάποιος θα κολλήσει τον ιό θα εμφανίσει συμπτώματα σε 4-6 εβδομάδες.
Παρένθεση… Ο ασθενής με λοιμώδη μονοπυρήνωση μπορεί να μολύνει και άλλα άτομα πριν εμφανίσει τα πρώτα συμπτώματα.
Οι άρρωστοι με λοιμώδη μονοπυρήνωση παραπονιούνται ότιαισθάνονται έντονα κουρασμένοι. Παρουσιάζουν μειωμένη όρεξη και γενικευμένη αδυναμία.
Άλλα κύρια συμπτώματα είναι τα ακόλουθα:
- Πυρετός (38-39).
- Πονόλαιμος.
- Ναυτία – έμετος
- Οι λεμφαδένες ιδιαίτερα στο λαιμό είναι έντονα διογκωμένοι.
- Πόνο στους μύες.
- Αίσθημα κόπωσης
- Υπνηλία
- Διόγκωση του ήπατος
- Διόγκωση του σπλήνα, ένα όργανο που βρίσκεται αριστερά μέσα στην κοιλιά.
- Εξάνθημα, σπανιότερα, στα χέρια ή στον κορμό
Η διόγκωση των αμυγδαλών μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στην αναπνοή και ο άρρωστος μπορεί να αρχίσει να ροχαλίζει. Συνήθως τα συμπτώματα διαρκούν 2-4 εβδομάδες, αν και η καταβολή δυνάμεων και η αδυναμία συγκέντρωσης μπορεί να διαρκέσουν για μήνες. Στα βρέφη και στα παιδιά η λοίμωξη είναι συχνά ασυμπτωματική ή προκαλεί ήπια νόσο, ενώ στους εφήβους η εικόνα είναι πιο τυπική.
Και οι Πιθανές Επιπλοκές
- Θάνατος σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
- Αιμολυτική αναιμία
- Ηπατίτιδα με ίκτερο (περισσότερο σύνηθες σε ασθενείς μεγαλύτερους των 35 ετών)
- Φλεγμονή όρχεως (ορχίτιδα)
- Νευρολογικές επιπλοκές (σπάνια), περιλαμβανομένου:
- Σύνδρομο Guillain-Barré
- Μηνιγγίτιδα
- Επιληπτικές κρίσεις
- Προσωρινή παράλυση προσώπου (παράλυση Bell)
- Ασυντόνιστες κινήσεις (αταξία)
- Δευτεροπαθής βακτηριακή λαρυγγίτιδα
- Ρήξη σπληνός (σπάνια, αποφύγετε την πίεση στον σπλήνα)
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση θα βασιστεί πάνω στο ιστορικό του ασθενούς, στην κλινική εξέταση, την εξέλιξη της νόσου και θα τεκμηριωθεί από τις συμπληρωματικές εξετάσεις του αίματος.
Η γενική αίματος δείχνει αρχικά μια αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων. Αυτό οφείλεται στην αύξηση ορισμένων υπο-ομάδων των λεμφοκυττάρων.
Στη συνέχεια γίνονται ειδικές εξετάσεις που στόχο έχουν να ανιχνεύσουν μέσα στο αίμα του ασθενούς τα ειδικά αντισώματα που αναπτύσσει το ανοσολογικό σύστημα του οργανισμού εναντίον του ιούEBV.
Υπάρχουν απλά τεστ όπως το monospot, που μπορούν να βοηθήσουν. Όμως η ανίχνευση και η μέτρηση των ειδικών αντισωμάτων εναντίον των ιδιαίτερων αντιγόνων του ιού EBV, που γίνονται σε εργαστήρια ιολογίας, δίνουν μια πιο ακριβή εικόνα της λοίμωξης.
Τα ειδικά αντισώματα τύπου IgM ή IgG για τα αντιγόνα EBNA, VCA, EA του ιού EBV, ακολουθούν διαχρονικά μια συγκεκριμένη πορεία.
Οι ειδικοί γιατροί και εργαστηριακοί μικροβιολόγοι μπορούν να διαγνώσουν κατά πόσο πρόκειται για αρχικά ή προχωρημένα στάδια μιας λοίμωξης, ή εάν πρόκειται για μια επαναδραστηριοποίηση του ιού.
Πράγματι ο ιός αυτός μετά από μια αρχική λοίμωξη μπορεί να παραμείνει για πολλά χρόνια στον οργανισμό χωρίς να προκαλεί προβλήματα αλλά σε κάποιες περιπτώσεις κάτω από ορισμένες συνθήκες, μπορεί να δραστηριοποιηθεί ξανά.
Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι τα ειδικά αντισώματα εναντίον του ιού EBV, μπορούν να ανιχνευθούν μόνο κατά τη διάρκεια της 2ης ή 3ης εβδομάδας της ασθένειας και μπορεί να χρειαστούν νέες αναλύσεις για να διαπιστωθεί η εξέλιξη τους.
Οι βιοχημικές εξετάσεις του αίματος δείχνουν σε ορισμένες περιπτώσεις ότι υπάρχουν ανωμαλίες μεαύξηση των ηπατικών ενζύμων. Αυτό οφείλεται στη φλεγμονή που δημιουργείται από τον ιό στο συκώτι. Είναι επίσης δυνατόν στις περιπτώσεις αυτές να παρατηρείται κλινικά, ηπατομεγαλία.
Σε μερικούς ασθενείς επειδή η κλινική εικόνα μπορεί να παραπλανήσει, είναι καλό να γίνονται και εξετάσεις (καλλιέργειες φάρυγγα και ανίχνευση αντισωμάτων) για να αποκλεισθεί η πιθανότητα να υπάρχει στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα ή αμυγδαλίτιδα που χρειάζεται τη δική της αντιμετώπιση.
Διαφορική διάγνωση θα γίνει από την λευχαιμία, από την διφθερίτιδα, από την ηπατίτιδα, από τον τυφοειδή πυρετό και την βρουκέλλωση, από την τοξοπλάσμωση, από τη νόσο εξ αμυχής γαλής, από το μεταμεταγγισιακό σύνδρομο, από τη λεϊσμανίαση.
Μπορεί κανείς να προφυλαχτεί από τη λοιμώδη μονοπυρήνωση;
Όχι δεν υπάρχει κατάλληλο εμβόλιο. Ο μόνος τρόπος είναι να αποφεύγετε την επαφή με τα σάλια ανθρώπων που ξέρετε ότι πάσχουν από λοιμώδη μονοπυρήνωση.
ΠΗΓΕΣ
”Epstein-Barr Virus (Infectious Mononucleosis)” in Mandell, Douglas, and Bennett’s:”Principles and Practice of Infectious Diseases”, 6th edition, Elsevier, 2005
”Epsetein-Barr virus infectious mononucleosis”. Am Fam Physician, 2004http://www.iatropedia.gr/medical/malady/98
https://www.medlook.net/%CE%9C%CE%BF%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B1%CF%83%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82/2345.html
http://www.iator.gr/2014/12/16/loimodis-monopyrinosi-4/http://www.clinical.bioiatriki.gr/analysis/pdfs/a119.pdf
http://www.keelpno.gr/Portals/0/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%B1/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CF%85%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC%20%CE%A0%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CE%B3%CF%8C%CE%BD%CE%B1/Infections_Book.pdf
http://medlabgr.blogspot.com/2013/04/blog–post_5744.html
http://www.iatronet.gr/symptom–checker/monopyrinwsi.html
Μικροβιολογικο Τμήμα
Διαγνωστικών Εργαστηρίων Meganalysis
