Το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας χαρακτηρίζεται από προοδευτική υποξαιμία εξαιτίας σοβαρής φλεγμονώδους βλάβης που προκαλεί η παθολογική διαπερατότητα της κυψελιδο-τριχοειδικής μεμβράνης. Οι κυψελίδες γεμίζουν με υγρό, το οποίο παρεμποδίζει την ανταλλαγή αερίων.
Τα στατιστικά καταγράφουν ό,τι 10 με 58 άτομα ανά 100.000 αναπτύσσουν ARDS ανάλογα με την τοποθεσία και τον τρόπο καταγραφής μίας ασθένειας.
Το 7,1% των ασθενών που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ εμφανίζουν ARDS, ποσοστό που αυξάνεται σε 12,5% όταν οι ασθενείς βρίσκονται στη μονάδα εντατικής θεραπείας για περισσότερες από 24 ώρες.
Αίτια
-Τραυματισμός των πνευμόνων
-Εισρόφηση γαστρικών οξέων
-Λιπώδης εμβολή
-Σοβαρή λοίμωξη των πνευμόνων
-Σηψαιμία
-Φλεγμονή στο πάγκρεας
-Διάχυτη ενδοαγγειακή πήξη (ΔΕΠ)
-Πολλαπλές μεταγγίσεις
Συμπτώματα
-Δύσπνοια
-Ταχύπνοια
-Υποξαιμία
Πιο αναλυτικά, το κύριο παθοφυσιολογικό χαρακτηριστικό του ARDS είναι η προοδευτική βλάβη της κυψελιδοτριχοειδικής μεμβράνης, η οποία οδηγεί σε αυξημένη αγγειακή διαπερατότητα και πνευμονικό οίδημα. Θεωρείται ότι αναπτύσσεται φλεγμονώδης διαδικασία, στην οποία πρωταγωνιστούν φλεγμονώδεις κυτταροκίνες, που απελευθερώνονται έπειτα από άμεσα ή έμμεσα ερεθίσματα στον πνεύμονα.
Οι φλεγμονώδεις παράγοντες επάγουν τη φλεγμονή με την απελευθέρωση επιπλέον μεταβιβαστών από τα μακροφάγα και, ενδεχομένως, άλλους κυτταρικούς πληθυσμούς, επιστρατεύουν και ενεργοποιούν τα ουδετερόφιλα, ενεργοποιούν το συμπλήρωμα και άλλα στοιχεία του αίματος, και απελευθερώνουν μόρια προσκόλλησης.
Τα ενεργοποιημένα πολυμορφοπύρηνα προσκολλώνται στο πνευμονικό ενδοθήλιο και απελευθερώνουν πρωτεάσες και προϊόντα οξείδωσης που παραβλάπτουν το αγγειακό τοίχωμα και αυξάνουν τη διαπερατότητά του.
Το ARDS χαρακτηρίζεται από θάνατο των κυψελιδικών κυττάρων τύπου Ι και δυσλειτουργία των επιθηλιακών κυττάρων τύπου ΙΙ, τα οποία είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της επιφανειοδραστικής ουσίας (surfactant), η οποία καθίσταται μη λειτουργική.
Οι ανωτέρω βλάβες συνεπάγονται καταστροφή του τοιχώματος των κυψελίδων, δημιουργία στρώματος υαλοειδούς μεμβράνης, πλήρωση του διάμεσου χώρου και των κυψελίδων με εξιδρωματικό υγρό και έμμορφα συστατικά, και δημιουργία ατελεκτασιών.
Το σύνδρομο εξελίσσεται συχνά σε τρεις φάσεις: την οξεία εξιδρωματική φάση (24-72 ώρες), την υπερπλαστική φάση (3-7 ημέρες) και την ινωτική φάση (7-14 ημέρες)
Οι συχνότερες επιπλοκές του ARDS, μπορεί να είναι :
- Λοιμώξεις: Η μακροχρόνια παραμονή εν κατακλίσει στο νοσοκομείο, αυξάνει τον κίνδυνο πνευμονίας. Η χρήση αναπνευστήρα, αυξάνει επίσης τον κίνδυνο λοιμώξεων.
- Πνευμοθώρακας: Είναι μια κατάσταση, κατά την οποία συγκεντρώνεται αέρας γύρω από τούς πνεύμονες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, ο ένας ή και οι δύο πνεύμονες να συρρικνωθούν. Η κατάσταση αυτή, μπορεί να προκληθεί επίσης από λανθασμένους χειρισμούς του αναπνευστήρα.
- Το ARDS μπορεί επίσης να προκαλέσει αλλοίωση της υφής του πνεύμονα(σκλήρυνση), με αποτέλεσμα την δυσκολία στη διάταση του. Κι εδώ, ο αναπνευστήρας, μπορεί να συμβάλλει σ’ αυτή την κατάσταση.
- Σχηματισμός θρόμβων: Η μακροχρόνια κατάκλιση, μπορεί προκαλέσει τον σχηματισμό θρόμβων στις εν τω βάθει φλέβες, οι οποίες, μέσω της ροής του αίματος, μπορεί να προκαλέσουν πνευμονική εμβολή.
Διάγνωση
Η διάγνωση του συνδρόμου αυτού, γίνεται βάσει του ιστορικού της κλινικής εξέτασης και των διαφόρων παρακλινικών εξετάσεων, όπως ακτινογραφία θώρακος, μαγνητική τομογραφία και μέτρηση αερίων αίματος.
Από το ιστορικό, συνηθισμένο εύρημα είναι η καρδιακή ανεπάρκεια, η οποία μπορεί να προκαλέσει την συγκέντρωση υγρού στους πνεύμονες. Μπορεί να υπάρχει επίσης συγκέντρωση υγρού και σε άλλα μέρη του σώματος, υπό μορφή οιδήματος, όπως είναι τα κάτω άκρα.
Πρόγνωση
Η θνησιμότητα είναι υψηλή, περίπου 50-60%, ανάλογα με την έκταση του πνευμονικού ιστού που συμμετέχει και της ικανότητας διατήρησης επαρκούς ροής οξυγόνου στα ζωτικά όργανα. Μετά την υποχώρηση της φλεγμονής, ο πνευμονικός ιστός που έχει υποστεί βλάβη γίνεται ινώδης και είναι πιθανόν να εμφανισθεί χρόνια περιοριστική πνευμονοπάθεια. Η παρατεταμένη χορήγηση οξυγόνου περιεκτικότητας μεγαλύτερης από 50%, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης υπολειμματικής πνευμονοπάθειας.
Πηγές
http://www.europeanlung.org/assets/files/el/individual_infographics_el/ards_infographic_el.pdf
https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/5916/1/KEF.%202.pdf
https://www.news-medical.net/health/Role
