Τα λεμφώματα είναι καρκίνοι των κυττάρων του λεμφικού συστήματος και κυρίως των λεμφοκυττάρων.
Εμφανίζονται όταν ένα αναπτυσσόμενο λεμφοκύτταρο παρουσιάσει μετάλλαξη με αποτέλεσμα, είτε να πολλαπλασιάζεται πιο γρήγορα από το φυσιολογικό, είτε να ζει περισσότερο απ’ ό,τι θα έπρεπε.
Σύμφωνα με τον Όμιλο Εθελοντών, κατά του Καρκίνου «Αγκαλιάζω», υπάρχουν δύο είδη λεμφωμάτων, τα Hodgkin’s (HL) και τα non Hodgkin’s (NHL) λεμφώματα, με πολλές διαφορετικές κατηγορίες (έξι κατηγορίες Hodgkin’s και τουλάχιστον 61 non Hodgkin’s).
Τα λεμφώματα Hodgkin’s διαφέρουν από τα non Hodgkin’s στον τρόπο που αναπτύσσονται, στον τρόπο με τον οποίο εισβάλλουν στους γειτονικούς ιστούς και στην αγωγή που χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση τους.
Η νόσος Hodgkin ονομάστηκε έτσι προς τιμή του Άγγλου ιατρού Τόμας Χόντζκιν και απαντάται κυρίως στις νεαρές ηλικίες, με μια δεύτερη κορύφωση στα 50, και προσβάλλει τους άνδρες συχνότερα από τις γυναίκες. Χαρακτηρίζεται από την παρουσία συγκεκριμένων κυττάρων που ονομάζονται κύτταρα Reed-Sternberg. Σήμερα πλέον αποτελεί πρότυπο ιάσιμου καρκίνου.
Τα λεμφώματα μη Hodgkin προσβάλλουν κυρίως τη μέση ηλικιακή ομάδα και επίσης προσβάλλουν συχνότερα τους άνδρες. Παρουσιάζουν μεγαλύτερη ποικιλομορφία από τη νόσο Hodgkin και ταξινομούνται ανάλογα με τα κύτταρα που ανευρίσκονται στο μικροσκόπιο. Κυμαίνονται από ήπια νόσο που μπορεί να χρειάζεται μόνο παρακολούθηση έως αρκετά επιθετική κακοήθεια. Ακόμη όμως, και οι επιθετικές μορφές συχνά απαντούν καλά στη θεραπεία. Τα λεμφώματα μη Hodgkin αφορούν στα Β και τα Τ κύτταρα.
Το λέμφωμα είναι ο πιο συνηθισμένος αιματολογικός καρκίνος και ο τρίτος πιο συχνός καρκίνος στα παιδιά.
Στην Ελλάδα, μελέτες καταδεικνύουν, ότι οι ασθενείς που πάσχουν από λέμφωμα εμφανίζονται ελλιπώς ενημερωμένοι σχετικά με ζητήματα που αφορούν στην ασθένειά τους, τη θεραπεία που πρέπει να ακολουθήσουν και την εξέλιξη της νόσου.
Κάθε χρόνο αναμένονται στην Ελλάδα, 300-350 περίπου νέες περιπτώσεις λεμφώματος Hodgkin και 2.200 περίπου νέες περιπτώσεις μη-Hodgkin λεμφωμάτων.
Σύμφωνα με στοιχεία, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως ζουν με λέμφωμα, κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 360.000 νέα περιστατικά και περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι πεθαίνουν από λέμφωμα ετησίως.
Παράγοντες κινδύνου
Παρ’ όλο που τα πραγματικά αίτια των λεμφωμάτων παραμένουν άγνωστα, ορισμένοι παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης λεμφώματος είναι οι εξής:
– Οικογενειακό ιστορικό
– Αυτοάνοσα νοσήματα
– Μεταμόσχευση
– Έκθεση σε χημικά, όπως φυτοφάρμακα, για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
– Μόλυνση από ιούς, όπως ο Epstein-Barr, HTLV-1, HIV/AIDS, ηπατίτιδα C, ή και κάποια βακτήρια, όπως το ελικοβακτηρίδιο (που προκαλεί έλκος)
Συμπτώματα
– Διόγκωση των λεμφαδένων σε λαιμό, μασχάλες, τράχηλο, βουβωνική περιοχή
– Πυρετός, ειδικά το βράδυ
– Ρίγη ή αλλαγές στην θερμορύθμιση
– Ανεξήγητη απώλεια βάρους
– Απώλεια όρεξης
– Ασυνήθιστη κόπωση η έλλειψη ενέργειας
– Αναιμία
– Επίμονος βήχας
– Δυσκολία στην αναπνοή
– Επίμονος κνησμός σε ολόκληρο το σώμα χωρίς εμφανή αιτία
– Γενικευμένη κούραση
– Διογκωμένες αμυγδαλές
– Πονοκέφαλοι
– Διόγκωση ήπατος και/ή σπλήνα
Στάδια λεμφώματος
– Στάδιο I: Περιλαμβάνει μία μόνο ζώνη η περιοχή, συχνά ένα μόνο λεμφαδένα και την περιβάλλουσα περιοχή. Τυπικά δεν παρουσιάζονται συμπτώματα.
– Στάδιο II: Περιλαμβάνει πάνω από μία περιοχή λεμφαδένα σε μια πλευρά του διαφράγματος ή μια ζώνη λεμφαδένα και μια κοντινή περιοχή ή όργανο.
– Στάδιο III: Περιλαμβάνει ζώνες λεμφαδένων και στις δύο πλευρές του διαφράγματος και ένα όργανο η μία περιοχή πλησίον των λεμφαδένων, τον σπλήνα η κάποιο άλλο όργανο ή περιοχή.
– Στάδιο IV: Περιλαμβάνει ένα η περισσότερα όργανα και τον μυελό των οστών ή το δέρμα.
Διάγνωση
Η κλινική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει διογκωμένους λεμφαδένες σε διάφορες περιοχές του σώματος. Ο γιατρός προχωρεί σε εξετάσεις αίματος και βιοψία ενός διογκωμένου λεμφαδένα, κατά την οποία ο λεμφαδένας μελετάται στο παθολογοανατομικό εργαστήριο για να ταυτοποιηθεί η νόσος.
Μετά την ταυτοποίηση του, ακολουθεί μια σειρά εργαστηριακών εξετάσεων για να εντοπιστούν τα σημεία της νόσου (στάδιο νόσου). Αυτές οι εξετάσεις μπορεί να είναι:
– Αιματολογικές εξετάσεις
– Αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία
– Παρακέντηση του μυελού των οστών.
Θεραπεία
Τα λεμφώματα είναι δυνητικά ιάσιμη νόσος. Μπορούν να συστήθούν αρκετοί τύποι θεραπειών ή και απλή παρακολούθηση, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νόσου.
Συνήθως τα λεμφώματα αντιμετωπίζονται με χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, βιολογική θεραπεία, με κάποιο συνδυασμό αυτών, μεταμόσχευση ή απλή παρακολούθηση.
Για τα βραδέως εξελισσόμενα NHL μπορεί να μη δοθεί αρχικά κάποια θεραπεία, αλλά να γίνει σύσταση για τακτική παρατήρηση, παρακολούθηση και αναμονή.
Πηγές
http://www.oekk.gr/?page_id=117
The Lymphoma Research Foundation
The Leukemia & Lymphoma Society
